Brief over uit de hand lopende financiën
VOLE heeft de fracties van de politieke partijen in de Provinciale Staten van Groningen en Drenthe een brief gestuurd betreffende de provinciale Begroting 2008 en de financiële voortgang vliegveld Eelde. Er zijn immers nogal wat (financiële) tegenvallers waarmee de Staten de komende jaren rekening moeten gaan houden.
“Aan de fractie van ….in de Provinciale Staten van Drenthe (en Groningen)
Betreft: Begroting 2008 / financiële voortgang vliegveld Eelde
Eelde, 8 oktober 2007
Geachte fractie,
Binnenkort behandelt u de begroting 2008 van de provincie Drenthe. In deze begroting is een bedrag van € 351.000 opgenomen voor uw deel in de verliezen van Groningen Airport Eelde. In verband hiermee is het van belang de financiële voortgang te kennen, opdat u niet met ‘onverwachte tegenvallers’ wordt geconfronteerd. Een kort overzicht van de stand van zaken:
- GAE teert met € 500.000 per jaar in op de reserves.
De Staatssteun uit 2001 (de afkoopsom) van € 7.260.483 is opgenomen in de 'Algemene Reserve' [1]. De stand van de ‘Algemene Reserve' per 2001 was
€ 9.320.851. Per 2006 (5 jaar later) is de stand echter € 6.838.024 [2].
Er is dus € 2,5 mln. ingeteerd ofwel 5 ton per jaar, boven op de €1 mln. waarmee de aandeelhouders jaarlijks het verlies afdekken.
- GAE moet in de loop van dit jaar of van volgend jaar € 2,7 mln. aan het Rijk terugbetalen.
Contractueel heeft GAE zich verplicht de subsidie voor het project afwatering groot
€ 2,7 mln. terug te betalen als het project afwatering niet is uitgevoerd 5 jaar na december 2001 [3]. Het project is niet uitgevoerd.
- Het tekort op de aanlegkosten van de baanverlenging beloopt per 2007 ruim € 3 mln.
Het rijk heeft in 2003 € 18,6 mln. overgemaakt voor de baanverlenging. De prijsindex van de grond-, weg- en waterbouw is in de periode 2003-2007 met 25% gestegen. Op de gereserveerde aanlegkosten van € 18,6 mln. is tot 2007 slechts
€ 1,29 mln. (6,9 %) rente bijgeboekt [2].
Het tekort kan dus berekend worden door 25% van € 18,6 mln. min € 1,29 mln. resulterend in € 3,36 mln.
Overigens is ter voorbereiding van de baanverlenging nu al + € 5 mln. uitgegeven, waarvan een groot deel als overschrijding van de begroting. Het werkelijke tekort zal dus aanzienlijk hoger uitvallen.
- De kostenraming voor de baanverlenging bedroeg niet € 18,6 mln. maar € 22,2 mln. Een tekort van € 3,6 mln. is weggepoetst. Dit komt onvermijdelijk aan het licht bij de aanbesteding.
Bij de onderhandelingen over de financiering van de baanverlenging (mei 2003) heeft het Rijk geweigerd de maatregelen aan de bestaande baan (€ 3,6 mln.) te betalen omdat dit gezien werd als "achterstallig onderhoud en dat dient onderdeel te zijn van het normale businessplan" [4]. In bijgevoegd memo van GAE gaat men er vanuit dat “eventuele meevallers b.v. bij het budget voor grondverwerving (mogen) worden aangewend ter dekking van de kosten voor de versterking van de draagkracht van de bestaande baan” [5]. Het memo vervolgt: “Zo niet, dan blijft de luchthaven dus in elk geval zitten met een niet voorziene investering van ongeveer € 3,6 mln”.
Inmiddels is echter wel duidelijk dat deze ‘meevallers’ niet te verwachten zijn. Wij vragen ons af of Provinciale Staten bij de behandeling van de aandelenoverdracht in december 2003 rekening heeft gehouden met deze essentiële informatie.
- De Regio heeft een jaarlijkse afdekking van het verlies met € 1 mln. toegezegd tot 2013, in de veronderstelling dat het vliegveld per 2013 quitte zou draaien. Inmiddels is wel duidelijk dat GAE deze ambitie niet zal kunnen waarmaken..
De toename van passagiersbewegingen is de laatste 6 jaar 2,3 % per jaar geweest. Als alles voorspoedig gaat kan over 6 jaar, in 2013, een groei van + 14 % ten opzichte van het huidige aantal van 166.000 worden gehaald: 190.000. Daarmee kan het vliegveld niet quitte draaien [6].
De baanlengte speelt hoogstens een marginale rol in het vervoersvolume zoals Luchtvaarteconoom Prof. de Wit onlangs nog eens heeft aangegeven [7].
Als rekening wordt gehouden met het effect van de ticketheffing en met het interen op het vermogen, is aannemelijk dat het exploitatieverlies ook op langere termijn jaarlijks ruim boven de € 1 mln. per jaar blijft uitkomen [8].
- De kosten van de luchtverkeersleiding ten bedrage van € 3 à € 4 mln. per jaar komen op afzienbare tijd voor rekening van de Regio. [9]
Het Rijk heeft bij herhaling in de overeenkomsten laten vastleggen dat GAE nooit meer een beroep zal kunnen doen op financiële steun van het Rijk. Dientengevolge komen de tekorten volledig voor rekening van de aandeelhouders. De regionale overheden kunnen tekorten op projecten en exploitatie alleen bijpassen als zij zich houden aan de Europese richtsnoeren voor overheidssubsidie aan ondernemingen. Hiervoor gelden tal van beperkingen en procedurele voorwaarden.
Wellicht is het zinvol om GS te verzoeken aan te geven waaruit deze beperkingen bestaan en hoe de tekorten gedekt zullen worden, zodat u zich hierover kunt uitspreken en niet voor voldongen feiten zult worden gesteld.
Met vriendelijke groet,
Namens Vereniging Omwonenden Luchthaven Eelde
Hans Vriens, voorzitter Jan Wittenberg, secretaris
050-4062063 050-3183360
[1] Jaarverslag GAE 2002
[2] Jaarverslag GAE 2006
[3] Overeenkomst beëindiging subsidierelatie Staat/ Groningen Airport Eelde NV,
december 2001.
[4] Brief van CvK Hans Alders aan de colleges van GS en B&W d.d. 2 mei 2003
[5] memo GAE van M.A Stutterheim aan J.G.M. Alders 28 april 2003
[6] De rapporten die GAE heeft laten opstellen (o.a. door Buck Consultants) geven aan
dat een regionaal vliegveld pas bij 650.000 bewegingen rendabel kan zijn.
[7] Op de lange baan? Prognoses voor Groningen Airport Eelde nader gewogen,
SEO/Prof. Drs. J.G. de Wit, April 2007
[8] Volgens de Belastingdienst zal de groei van het vliegverkeer met 8% afnemen in vier
jaar. De afname in de charter/vakantiemarkt zal groter zijn.
Onderzoeksbureau Stratagem heeft haar onderzoek ”Belasting op vliegtickets in
Nederland, gevolgen voor de regionale luchthavens”, augustus 2007 een afname voor
Eelde berekend van 7%.
[9] Zie hiervoor het Jaarverslag van de Luchtverkeersleiding Nederland, 2005 en 2006.
|