Het is ook nooit goed…

…of het deugt niet
2012 was een succesvol jaar voor Groningen Airport Eelde. Het aantal passagiers dat van de luchthaven gebruik maakt groeide met 40%. Grotendeels dankzij nieuwe low-cost lijndiensten naar Barcelona, Milaan, Mallorca en Marseille. Het persbericht dat we hierover uitstuurden werd vrij goed opgepikt door landelijke en vakmedia. Tijdens een ontmoeting met de Schiphol directie werd ik vorige week dan ook gefeliciteerd met de mooie groeicijfers. In de lokale media, waaronder deze site, verschenen er echter prompt ook verhalen dat deze mooie cijfers eigenlijk niet zo mooi zijn. Bijvoorbeeld omdat de cijfers door ons zijn aangedikt door transitpassagiers mee te tellen. Transitpassagiers zijn passagiers die de luchthaven niet als begin- of eindbestemming hebben, maar die vertrekken met dezelfde vlucht als ze aangekomen zijn. Passagiers dus die hier niet zijn op- of afgestapt. Waarom zou je die meetellen? De reden daarvoor is eenvoudig: omdat dat zo moet, omdat dat zo hoort. Geen valse pretentie of gesjoemel: alle luchthavens tellen op dezelfde manier de passagiers en geven de statistieken door aan de Airports Council International (ACI), die de statistieken verzamelt en publiceert. En daar zijn regels voor, afspraken over. Groningen Airport is de vierde luchthaven waar ik werk, de derde waar ik directeur van ben, op drie verschillende continenten, maar dat tellen doen we overal hetzelfde. We verdoezelen niks. Daar heeft niemand wat aan. De luchthaven al helemaal niet. Feit is dat we in 2012 ruim 52.000 meer aankomende en vetrekkende passagiers hebben gehad dankzij Ryanair en Vueling. Duidelijker kan het niet.

Three out of four ain’t bad
De andere boodschap die Noord Nederland afgelopen week kreeg voorgeschoteld, was de stelling dat “het toch nooit wat wordt” met “Eelde”. Het bewijs werd gevonden in het feit dat bekend werd dat Vueling dit jaar niet meer zal terugkeren op GAE. Daarbij werden de uitspraken van mijn voorganger, interimdirecteur Jos Hillen, smakelijk opgediend. Jos heeft namelijk tijdens de promotie van de nieuwe vlucht van Vueling naar Barcelona, voorjaar 2012, de boude uitspraak gedaan dat deze vlucht “the proof of the pudding” was. Nou, die werd er in gekopt, hoor. Hij heeft het tenslotte zelf gezegd: als dit niet lukt, wat dan wel!? Misschien kunnen we achteraf zeggen dat die uitspraak niet handig was. Maar ik snap wel dat Jos die uitspraak deed. Hij heeft gelijk, Barcelona is een hele belangrijke bestemming: 80.000 aankomende en vertrekkende passagiers die per jaar vanuit Noord Nederland, via diverse luchthavens, naar Barcelona vliegen. Gelukkig kunnen zij ook in 2013 kiezen om vanaf Eelde naar Barcelona te vliegen. Nou ja, naar Girona, Ryanair’s nieuwe bestemming vanaf Groningen Airport Eelde. De aankondiging van Ryanair eind vorig jaar om op Girona te gaan vliegen was voor Vueling de reden om te besluiten hun route naar Barcelona in 2013 niet opnieuw aan te gaan bieden. Ryanair is in de industrie zo’n krachtige marktpartij dat het voor Vueling moeilijk zou worden daarmee te concurreren.

De heer Boucher beweert in zijn blog van vorige week op deze pagina dat deze uitleg van de luchthaven vrij onwaarschijnlijk lijkt, omdat “Vueling de bestemming al geschrapt had [….] ruim voordat Ryanair melding maakte van het plan om vanaf Eelde naar Girona te gaan vliegen”. Sterker nog, hij weet blijkbaar zeker dat het niet klopt, want “de werkelijke reden is dat de bezettingsgraad op de toestellen van Vueling rond de 56% lag”. Daar voegt hij nog aan toe: “een besluit om te stoppen [is] snel genomen, vooral omdat men in een tweede jaar niet meer kon rekenen op veel korting op landingsrechten.”

De heer Boucher noemt in vele blogs vele cijfers over bezettingsgraden van de luchtvaartmaatschappijen die van GAE gebruik maken. Die cijfers kloppen niet, zijn veronderstellingen kloppen niet, logisch dat ook zijn conclusies vaak niet kloppen. De juiste cijfers mag ik helaas niet publiceren. Dat zijn omzetcijfers van onze klanten. Daar mag ik niet zomaar mededelingen over doen. En zo ga ik ook niet uitwijden over onze contractafspraken met Vueling. Lijkt me niet netjes. Zou zoiets zijn als de Albert Heijn vragen hoeveel Nutricia Chocomel ze per maand verkopen, en hoeveel marge ze eigenlijk op die chocomel maken. Dat vertelt Albert Heijn niet, dat is tussen Albert Heijn en Nutricia.

Wij waren in onderhandeling met Vueling over het opnieuw aanbieden van vluchten naar Barcelona in 2013, tot het moment dat Ryanair de vluchten naar Girona aankondigde. Dat is de waarheid. En volgens mij volkomen logisch. Vueling koos eieren voor zijn geld en zet de vliegtuigcapaciteit deze zomer ergens anders in, waar misschien minder concurrentie is en meer te verdienen valt. Natuurlijk is dat jammer voor ons. Maar betekent dat ook dat “het nooit wat wordt met Eelde”? Welnee. Voor iedereen die vanuit Noord-Nederland naar Barcelona wil: Ryanair vliegt vanaf eind maart op donderdag en zondag vanaf Groningen Airport Eelde naar Girona. En natuurlijk ook naar Bergamo (uurtje naar Milaan) en Mallorca, die andere bestemmingen die in 2012 werden geïntroduceerd. Marseille valt af, die wordt volgend jaar niet meer aangeboden. Dat betekent dat drie van de vier nieuwe bestemmingen die in 2012 begonnen ook in 2013 doorgaan. En dat we die geweldige sprong van 2012 voor een groot deel vasthouden. We denken nu wel eens dat het misschien beter was geweest om pas in 2013 of 2014 hard te groeien, na de baanverlenging. Was het misschien geloofwaardiger geweest? Maar we hebben de kansen gegrepen toen ze zich voordeden. En dat gaan we blijven doen. Want wij denken dat het zeker wat kan worden met vliegveld Eelde.

Half vol, of half leeg?
Het meest gehoorde argument voor de stelling dat “het nooit wat wordt met Eelde” is dat “het Noorden” te dun bevolkt is voor luchtverbindingen vanuit de regio. Het “ijle Noorden”. Dat klinkt goed, zeker in deze dagen van lage luchten en beelden van eindeloze vlakten waar eenzame schaatsers gure tegenwind trotseren. Maar de feiten zijn genuanceerder. Om toch maar weer bij simpele cijfers te blijven: op maximaal een uur reistijd vanaf de luchthaven, Duitsland niet meegerekend, wonen anderhalf miljoen mensen. Dat is niet zoveel als rond Schiphol, Rotterdam of Eindhoven, maar toch zo’n 9% van de Nederlandse bevolking. Vanuit een Europees perspectief een drukke en welvarende regio, zeker geen half leeg glas. Noord-Nederland vormt een interessante markt, met een interessante vraag en behoefte. Die behoefte verdient het om vervuld te worden. Door Noord-Nederland zo goed mogelijk te verbinden met de wereld om ons heen. Op 24 april is het zover. Dan gaat de verlengde baan open en kunnen we meedoen als volwaardige regionale luchthaven. Met zijn allen zullen we er hard aan moeten werken om er een succes van te maken. Zeker in een tijd van economische recessie. Ik vind het bemoedigend en stimulerend dat er veel regionale partijen zijn die de kansen zien, de mogelijkheden die de luchthaven biedt om Noord-Nederland te ondersteunen in haar verdere ontwikkeling. Die ons willen helpen om nieuwe routes creëren. Om Noord-Nederland te verbinden met de wereld – en de wereld naar Noord-Nederland te halen. Niet voor niets maakt de Kamer van Koophandel geld vrij om hierin te investeren. De luchthaven is van het Noorden, en is er voor het Noorden. Laten wij er met zijn allen vooral gebruik van maken!

Commentaar VOLE: “Van harte gefeliciteerd meneer Van de Kreeke”
De nieuwe directeur van GAE – dhr. Van de Kreeke – kiest voor de persoonlijke aanval op de criticasters van de berichtgeving door GAE. Dat is jammer. Hij zich laat meeslepen in de verhalen van zijn voorgangers. Kennelijk vindt hij – met zijn voorgangers- dat de kritiek niet inhoudelijk weerlegd hoeft te worden. Enkele voorbeelden:

De dubbeltelling van de transitpassagiers
Van de Kreeke hierover: “alle luchthavens tellen op dezelfde manier de passagiers en geven de statistieken door aan de Airports Council International (ACI).”
Wie de moeite neemt de CBS-cijfers te vergelijken met de cijfers die door de luchthavens (Eindhoven, Maastricht, Rotterdam, Schiphol) worden opgeven in jaarverslagen e.d., ziet dat deze cijfers overeenkomen (afrondingen daargelaten). GAE echter zit al jaren 30% boven de CBS/cijfers. Dus Eelde telt wel degelijk anders.

De cijfers van Boucher

Van de Kreeke hierover: ”Die cijfers kloppen niet,….De juiste cijfers mag ik helaas niet publiceren. Dat zijn omzetcijfers van onze klanten.”
Dan volgt een heel verhaal over Albert Heijn en Nutricia. Maar het gaat er natuurlijk niet om hoeveel passagiers in welke toestel zitten. (hoeveel pakken Nutricia in welke winkel). Het gaat erom dat de bezettingsgraad op Eelde structureel te laag is. Dus in het voorbeeld van AH: of het bedrijf structureel gezonde omzet draait? Daarover geeft AH natuurlijk wel informatie.
Van de Kreeke weigert ook in zijn kritiek op Boucher met feiten en argumenten te komen die hout snijden. Waarom geeft hij niet de gemiddelde bezettingsgraad (door het totaal aantal passagiers te delen door het aantal vluchten). Dat kan zonder “uit te wijden over onze contractafspraken“. Maar Van de Kreeke doet dat liever niet omdat die cijfers weinig florissant zijn. Dus kiest hij ervoor de man (de criticaster) te spelen in plaats van de bal. Maar met algemeenheden zoals: “Daar mag ik niet zomaar mededelingen over doen” komt hij natuurlijk niet weg.

De uitspraken van Jos Hillen

Jaar in jaar uit heeft ‘het noorden’ de grootspraak van Jos Hillen moeten aanhoren. Hiermee is bij de aandeelhouders en de Raad van State de baanverlenging doorgedrukt: “Eelde ging het helemaal maken in het netwerk van Europese verbindingen” etc, etc. Op de doorslaggevende zitting van de Raad van State werd benadrukt dat de komst van Vueling hét bewijs was voor de levensvatbaarheid van Eelde.
Van de Kreeke citeert Hillen over Vueling: “als dit niet lukt, wat dan wel!?” En vervolgt: “Misschien kunnen we achteraf zeggen dat die uitspraak niet handig was”.
Zo makkelijk denkt de directie van GAE hiermee weg te komen.

De onderhandelingen met Vueling

Van de Kreeke hierover: ”Wij waren in onderhandeling met Vueling over het opnieuw aanbieden van vluchten naar Barcelona in 2013”.
Het verweer klinkt nogal ‘dunnetjes’. Vueling had de lijn dus al geschrapt. Dat gaf ruimte aan Ryanair om het maar eens met Girona te proberen. Het bod van GAE was te mager voor Vueling en daarom trok ze zich terug. Niet vanwege Ryanair.

Het “ijle Noorden”

Van de Kreeke hierover: ”op maximaal een uur reistijd vanaf de luchthaven wonen anderhalf miljoen mensen, …. zo’n 9% van de Nederlandse bevolking”.
Die 9% maken best veel vliegreizen. Maar niet vanaf Eelde omdat Eelde een zeer beperkt aanbod heeft. Dat aanbod wordt niet groter met een langere baan. Geen analyse hiervan. Ook geen nieuw businessplan dat al jaren geleden is beloofd. Intussen valt niet te verwachten dat er meer passagiers opduiken nu de baan langer wordt.
Van de Kreeke zingt het oude liedje
“Noord-Nederland verbinden met de wereld ……..meedoen als volwaardige
regionale luchthaven,…… nieuwe routes,” etc.. 

Die
routes naar Europese steden zijn keer op keer geprobeerd en steeds mislukt. Dan
mag je van GAE een verhaal verwachten waarom dat nu wél gaat lukken. Voor de
routes naar Barcelona of Milaan is een langere baan niet nodig. Dat hebben
Ryanair en Vueling bewezen. Over welke routes hebben we het dan?

Tot slot slaat Van de Kreeke de trom over de “vele regionale partijen, die de kansen zien, de mogelijkheden die de luchthaven biedt om Noord-Nederland te ondersteunen in haar verdere ontwikkeling.”

Dat is een gotspe. Het noordelijk bedrijfsleven heeft nooit ook maar een cent willen uitgeven aan het vliegveld of zelfs maar garanties willen geven voor de afname van stoelen op vluchten naar Schiphol of andere bestemmingen. Ook de grote bedrijven (Gasunie, UMCG, RUG, Seaports, etc.) steken geen vinger uit naar GAE. De twee ton die de Kamer van Koophandel heeft gegeven aan de promotie van Ryanair is geld dat is overgebleven van een potje voor ombouw van de Duitse N31 tot snelweg. Het is vreemd genoeg dat geld, bedoeld voor versterking van de noordelijke economie, nodig is om te voorkomen dat Ryanair vertrekt.
De positie waarin Van de Kreeke zich bevindt is weinig benijdenswaardig. Hij put kennelijk hoop uit felicitaties: “Tijdens een ontmoeting met de Schiphol directie werd ik vorige week dan ook gefeliciteerd met de mooie groeicijfers”.
De goede lezer zal het cynisme van de Schiphol directie niet ontgaan. Schiphol wilde ‘Eelde’ nog niet voor één cent overnemen. Dit in tegenstelling tot Eindhoven, Rotterdam en Lelystad waar men wel brood in ziet. Eelde moet het doen met: “Van harte gefeliciteerd meneer Van de Kreeke.”