De Noordelijke Rekenkamer (NRK) onderzocht de besluitvorming over de financiering van Groningen Airport Eelde (GAE). Hier vindt u het rapport “De toekomst van Groningen Airport Eelde”.
Het is een degelijke analyse van de troebele besluitvorming rond Groningen Airport Eelde (GAE) sinds 2016. De conclusies en aanbevelingen zijn niet verrassend: Provinciale Staten van Drenthe zijn systematisch misleid over de toekomstmogelijkheden van het vliegveld zowel door GAE als door Gedeputeerde Staten. Scenario’s waren wensdenken en luchtfietserij. De Maatschappelijke Kostenbatenanalyse (MKBA) was niet gebaseerd op de gebruikelijke richtlijnen.
De scope van het onderzoek van de Rekenkamer is echter beperkt. De Rekenkamer stelt niet de vraag of er überhaupt wel plaats is voor een vliegveld van deze omvang in Noord Nederland. Dat is ook niet de rol van de NRK die ‘onderzoek doet naar de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het door de provincie gevoerde beleid’. Helaas blijft de ernstige overlast en van de vliegscholen onbesproken. Past het nog wel in deze tijd om zoveel overlast van vliegscholen toe te laten boven de woonkernen en natuurgebieden?
Het rapport geeft wel aan dat GS de contra-expertise van onder meer SEO economisch Onderzoek negeerden, maar legt niet de vinger op de zere plek: hoe kan het dat GAE en GS constant blijven volhouden dat GAE van economische betekenis is, zonder ook maar een begin is van bewijs? Hoe kan het dat men GAE zò belangrijk vindt voor het bedrijfsleven, terwijl die er geen gebruik van maakt? Hoe kan het dat er € 46 miljoen in 7 jaar doorheen gejaagd wordt zonder dat er verantwoording wordt afgelegd?
GS gaan in hun reactie op de bevindingen van de NRK gewoon door met de misleiding. Ze ontkennen dat de Maatschappelijke Kostenbatenanalyse (MKBA) uit 2016 op vele punten onvoldoende en misleidend was spreekt boekdelen. Terwijl de Rekenkamer dat toch met feiten aantoont. Verantwoording afleggen over het falende beleid schuiven de gedeputeerden af op hun opvolgers, die daar natuurlijk geen boodschap aan hebben. Dus verandert er niets: de nieuwe bestuurscultuur!
Terecht wijst de NRK erop dat “Er voor de langere termijn (nog) geen betrouwbaar zicht is op een kostendekkende exploitatie van de luchthaven. Hierdoor is er ook geen zicht op een Luchthavenbesluit”.
De Raad van State heeft geoordeeld dat dat besluit er uiterlijk 31 december 2024 moet zijn. Om het besluit te kunnen nemen, vroeg het Rijk in 2022 de aandeelhouders om 10 jaar financieel garant te staan, zo staat in het rapport. Komt die garantie er niet dan is een nieuw luchthavenbesluit juridisch niet onderbouwd en zal door de Raad van State worden vernietigd: een juridisch moeras dreigt. Ondertussen is de rechtsbescherming voor de omwonenden niet geregeld.
Het ergste is natuurlijk dat er meer belang wordt gehecht aan het opleiden van piloten dan aan de gezondheid en het leefgenot van omwonenden. En dat dit wordt mogelijk gemaakt met belastinggeld. Dit noemt men dan een nationaal belang, zoals ook de gaswinning zo’n nationaal belang was ten kosten van bewoners. Omwonenden van vliegveld Eelde hebben nul komma nul voordeel van deze pilotenopleiding maar ervaren wel veel overlast en gezondheidsschade. De gaswinning leverde nog geld op, maar vliegveld Eelde en de KLM-vliegschool kosten de belastingbetaler zelfs geld.
VOLE is bang dat de politiek accepteert dat een kostendekkende exploitatie niet mogelijk is en desondanks het vliegveld blijft financieren onder het mom van de maatschappelijke functie. Dit betekent ook dat de politiek accepteert dat GAE nog meer dan nu al een verzamelplaats wordt van activiteiten die men elders niet wil: lesvluchten en testvluchten. Vluchten waarvan de vruchten worden geplukt door de KLM en de piloten die na hun opleiding tonnen gaan verdienen, terwijl de inwoners van Noord Nederland met de vervuiling en de hinder worden opgescheept.
De Rekenkamer is helaas misleid door GAE als het gaat om de vertrouwelijkheid van stukken (deelconclusie 8). VOLE loopt wel tegen geheimhouding aan als ze de gegevens over uitgevoerde vliegbewegingen wil weten. Daardoor kan niet worden nagerekend wat de daadwerkelijke geluidsbelasting is. Kennelijk is GAE bang voor de uitkomsten.