Landelijke demonstratie Stop de groei van de luchtvaart! 23-6-2018
Toespraak Voorzitter Vereniging Omwonenden Luchthaven Eelde (VOLE)
“Van Maastricht tot Eelde – in Eindhoven, Amsterdam, Zwolle/ Lelystad en Rotterdam – demonstreren vandaag duizenden mensen tegen de ongebreidelde groei van de luchtvaart.
Het kan zo niet doorgaan. De groei van de luchtvaartgroei brengt het klimaat in gevaar. De luchtvaartsector veroorzaakt wereldwijd 5% van de CO2-uitstoot. De CO2 besparingen in andere sectoren wordt door de groei van de luchtvaart teniet gedaan. De luchtvaart kan onstuimig groeien dankzij de goedkope tickets en belastingvrijstellingen.
Met het vliegtuig gaan we Parijs niet halen.
Belasting
U betaalt accijns op benzine en op uw biertje. En ook BTW. Ook BTW op uw treinreis. De luchtvaartsector betaalt geen accijns op kerosine en geen BTW. Dat levert de sector wereldwijd een besparing op van 60 miljard dollar.
De BTW vrijstelling op tickets levert alleen al in Europa een belastingvoordeel op van ruim 7 miljard euro per jaar.
Luchthaven Eelde krijgt ook nog eens aanzienlijke subsidies.
Façade
We staan hier voor de glanzende façade van een toeristenvliegveld. Voor 50 euro vlieg je naar de zon. Aanbieders vertellen er niet bij dat op iedere ticket 100 euro subsidie zit, betaald uit belasting geld.
De façade waar u naar kijkt, is bedoeld om te imponeren. Imponeren, en de zaken mooier voor te stellen dan dat zij zijn. Dat is de corebusiness achter deze gevel.
Sinds de oprichting in 1931 worden jaarlijks grote verliezen geleden, ten koste van de samenleving. En de verliezen nemen schrikbarend toe. Sinds 2000 bedroeg het verlies ongeveer 1 miljoen per jaar. In 2016 liep het verlies op tot 2,4 miljoen en vorig jaar al 3,7miljoen.
Tel daarbij de kosten op van de luchtverkeersleiding van ruim 2 miljoen – die worden betaald door het Rijk -, en er wordt hier per jaar 6 miljoen aan belastinggeld doorheen gejaagd. Alles wat hier vliegt, vliegt met subsidie.
Achter deze gevel is de laatste 15 jaar 120 miljoen aan belastinggeld op gestookt.
En dat alles onder het mom van de economische betekenis die dit vliegveld zou hebben voor de regio.
Er is wel een probleempje: die economische betekenis is nog nooit aangetoond. Het geld verdwijnt deels naar het buitenland in de vorm van subsidies aan luchtvaartmaatschappijen. Hoezo economische betekenis?!
Bodemloze put
Er vertrekken gemiddeld zo’n 100.000 passagiers vanaf Eelde. Op elk ticket zit een overheidsbijdrage van 80 euro en 20 euro belastingvrijstelling. Samen 100 euro subsidie op ieder ticket.
Vorig jaar hebben de aandeelhouders besloten om de komende tien jaar 46 miljoen in de bodemloze put achter deze gevel te storten. In dezelfde tijd waarin bibliotheken en zwembaden worden gesloten.
De subsidies die de luchthaven ontvangt, zijn staatssteun. Staatssteun moet worden goedgekeurd door Brussel. Daarvoor gelden regels, maar onze regionale overheden lappen die staatsteunregels aan hun laars. Hetzelfde geldt voor de vennootschapsbelasting. Ook die wordt ontdoken.
Ambities
Dit vliegveld wil het aantal passagiers verdubbelen. Straaltoestellen toestaan. Openingstijden verruimen. Dat is dus het beleid van de provincie Drenthe en Groningen die aandeelhouder zijn en die gelijktijdig kletsen over duurzaamheid. Voor een snelle trein naar de Randstad is geen geld. De Zuiderzeespoorlijn is om zeep geholpen door gepruts van de noordelijke provincies.
Maar 1,5 miljoen subsidie is wel beschikbaar voor Nordica, de maatschappij die met halflege toestellen naar Kopenhagen vliegt. Door de lage bezetting – slechts 45% – is Eelde per passagier het meest vervuilende vliegveld van Nederland.
Landgoederenzone en natuurgebieden
We bevinden ons hier in de landgoederenzone, pal naast uitgestrekte beschermde natuurgebieden: de Drentsche Aa, het Zuidlaardermeergebied, de Onlanden, het Fochteloërveen. De natuur, de zeldzame vogels –zoals de kraanvogels in het Fochteloërveen – worden ernstig verstoord door vliegtuigen. Maar ook omwonenden worden in hun slaap gestoord.
Waarom gaat dit maar door? Waarom zoveel gemeenschapsgeld over de balk smijten? Waarom blijven de meeste politieke partijen zo naïef?
Daar hebben ze achter deze gevel iets op gevonden. Zodra het politiek moeilijk wordt, organiseert de lobby rond dit vliegveld een publieksenquête. Zoals een jaar geleden. En wat blijkt: 83% van het publiek dat hierop reageert, vindt dat het vliegveld zich moet ontwikkelen tot ‘Toegangspoort van het Noorden’.
Aan die uitspraak ligt geen enkele rationele afweging ten grondslag, maar de politieke partijen laten zich meeslepen. De media lopen er kritiekloos achter aan. De politiek gaat weer slapen en het publiek krijgt een fopspeen: ‘Toegangspoort van het Noorden’.
Schadelijk gedrag
Schadelijk gedrag -zoals roken, drinken, autorijden – wordt belast. Daarmee wordt het gebruik afgeremd. Met de opbrengst kan de overheid de externe schade compenseren. Waarom is er nog steeds geen tickettax? Die is destijds afgeschaft omdat de passagiers naar Duitse vliegvelden zouden gaan. Inmiddels is in Duitsland wel vliegtax ingevoerd. Waarom niet in ons land?
Ons ‘groenste kabinet ooit’ lijkt het op z’n beloop te laten. Het laat zijn oren hangen naar de luchtvaartlobby, naar de onderbuik. Bang voor verkiezingen.
Daarom is het goed dat wij hier bij elkaar zijn om een tegengeluid te laten horen, net als in Maastricht, Eindhoven, Rotterdam, Amsterdam, Zwolle/ Lelystad.
Stop de waanzin van subsidiering en belastingvrijstelling van deze vervuilende bedrijfstak!
Stop de groei van de luchtvaart!
Beperk de opwarming van de aarde!
Red het klimaat!
Wij hebben de verantwoordelijkheid om onze kinderen en kleinkinderen een leefbare wereld achter te laten – maar ook om de mensen in minder bevoorrechte landen te steunen.
Stop de groei van de luchtvaart!