Ryanair weg van Eelde

Ryanair weg van Eelde

 

De Ierse prijsvechter Ryanair keert na de winter niet terug op Groningen Airport Eelde (GAE). De Ieren vlogen het bijna voorbije zomerseizoen op de Spaanse bstemmingen Mallorca en Girona.

vertrek vanaf GAE.jpg

 Vertrek vanaf Groningen Airport Eelde. Foto: Marco in ’t Veldt

Dat Ryanair het noordelijke vliegveld de rug toekeert is een zware slag, bekent adjunct-directeur Chiel Stutterheim van GAE. “We balen ervan als een stekker. Het gaat toch om een grote naam, dat je die niet meer op de timetable hebt staan is heel jammer.”
Volgens Stutterheim past het vertrek van Ryanair in een luchtvaartwereld die steeds ‘dynamischer en concurrentiegevoeliger’ wordt. “We zijn slachtoffer geworden in een krachtenspel waarbij de zakelijke reizigers ook voor Ryanair steeds belangrijker worden. Dat is de reden dat de maatschappij kiest voor wat meer service en luxe en grotere luchthavens als Schiphol en Eindhoven.”
Stutterheim weerspreekt dat de Ierse lowbudget maatschappij de toestellen niet vol (genoeg) zou krijgen op Eelde. “Op Girona hadden we een bezetting van 81 procent, op Mallorca van 84 procent. Ryanair als geheel heeft 82 procent bezetting.” De cijfers worden bevestigd door een onafhankelijk luchtvaartexpert die regelmatig telt op Eelde. Hij komt zelfs tot 85 procent bezetting in de maanden mei en juni.
Ryanair was zelf niet bereikbaar gisteren maar bekend is dat de maatschappij te weinig toestellen heeft. “Er zijn er 160 in bestelling, maar die hebben ze nog niet”, zegt Stutterheim.
Volgens hem is het vertrek voor ‘Eelde’ wel op te vangen. “Onze nieuwe lijn naar Londen loopt goed en binnenkort beginnen we met de lijn naar Gdansk. Daarvoor zijn zelfs extra vluchten gepland.”
De Drentse gedeputeerde Henk Brink (Verkeer en Vervoer, VVD) noemt het vertrek van Ryanair een verlies. “Dit is niet goed, een verkeerd signaal. Maar ik heb wel het gevoel dat het een strategische keuze is van Ryanair. De vliegtuigen zaten wel vol.”
De anderhalf jaar geleden geopende langere baan van Eelde werd destijds aangelegd met het argument dat maatschappijen als Ryanair dan voor de luchthaven zouden kiezen. Dat argument leek valide, maar is na gisteren achterhaald.

 

Commentaar VOLE

Luchtvaartexperts hebben altijd voorspeld dat luchthaven Eelde niet de potentie heeft om te groeien. De baanverlenging is er gekomen dankzij het doordrammen van de GAE directie. GAE directeur Hillen zei ruim 2 jaar geleden nog op RTV Noord: “Eelde gaat nu groeien. Daar mag u mij volgend jaar op afrekenen”. 25 miljoen euro belastinggeld weggegooid, 50 hectare eeuwenoud landschap verwoest. En Hillen afrekenen, waar hij zelf om gevraagd heeft? Hij is inmiddels directeur van de Aanpak Zuidelijke Ringweg.
Ook bij dit project schuift hij serieuze kritiek terzijde, worden ‘nut en noodzaak’ zwaar overtrokken, zijn de prognoses achterhaald en worden alternatieven niet onderzocht. En het zijn diezelfde bestuurders van provincies en gemeenten die hiervoor de eindverantwoordelijkheid dragen. En opnieuw kletst gedeputeerde Brink maar wat: “de toestellen zaten wel vol”. Hij kent de feiten niet. De bezetting van Ryanair was 77%. Veel te laag voor Ryanair dat gewend is minstens 85% te halen. (Kiers heeft zijn bron niet goed geciteerd. De 85%, die hij noemt, betreft het gemiddelde van alle Ryanair-vluchten).

 

 

 

Redt Eelde het zonder Ryanair?
Geschreven door Jurre Van Den Berg in De Volkskrant, 5 november 2014

Vliegveld
Eelde had de hoop gevestigd op een verlengde landingsbaan en Ryanair.
Maar vandaag vliegt de Ierse prijsvechter voor het laatst van Drenthe
naar Barcelona. ‘Verdraaid zuur.’

Met een behoorlijke
vaart rijdt Hendrik Cazemier over een zandweg. Rechts een
kerstbomenkwekerij, links achter de afrastering de landingsbaan van
Groningen Airport Eelde. ‘Zero-five’, klonk het zojuist door de scanner
waarmee de vliegtuigspotter met de luchtverkeersleiding meeluistert: het
Transavia-toestel uit Gran Canaria nadert via de zuidwestelijke
aanvliegroute.

Het miezert als we uitstappen bij de
spottersheuvel. Een cadeau van de luchthaven ter ere van de
baanverlenging, vorig jaar, na 35 jaar juridisch gesteggel. Voor een
Boeing 737 als deze draait Cazemier (50) normaal zijn hand niet meer om.
Het gaat hem om exoten, zoals de Franse blusvliegtuigjes afgelopen
zomer. Maar als boven de koplampen van het toestel in de mist opdoemen,
kan hij zich toch niet bedwingen. Hij loopt naar de auto en keert terug
met zijn digitale spiegelreflex. Klik. ‘Dat was hem weer.’

Slecht nieuws

Als
15-jarige jongen kwam Cazemier hier 35 jaar geleden voor het eerst
aanfietsen, met het fototoestel van zijn zus. Sindsdien heeft hij 23
duizend vliegtuigen gefotografeerd. Hij is twaalf jaar voorzitter van de
Groningen Eelde Aviation Society. Zijn vrouw ontmoette hij in
luchthavenrestaurant Weelde. Hij heeft moeite met de beeldvorming rond
het vliegveld dat hij een warm hart toedraagt. ‘Als er slecht nieuws is,
staat het gelijk groot in de krant.’

Hij doelt op het recente
bericht: Ryanair, de Ierse prijsvechter die in 2012 trots was
binnengehaald, schrapt zijn vluchten vanaf Eelde naar Barcelona-Girona
en Mallorca. Te weinig toestellen, luidt de officiële verklaring.
Vandaag om 9.35 stijgt voorlopig voor het laatst een toestel van Ryanair
in Eelde op.

‘Verdraaid zuur’, noemt Groningen Airport
Eelde-directeur Marco van de Kreeke het vertrek. ‘We doen een paar
stapjes vooruit, maar ook weer een flinke stap terug.’ In 2004 werd de
lijndienst naar Londen ook al na een jaar afgebroken.

Markt

De
prijsvechter heeft zijn bakens verzet naar internationale hubs als
Brussel, Keulen en straks wellicht Amsterdam, zegt hoogleraar
vervoerseconomie Jaap de Wit. ‘In Eelde dacht men dat Ryanair in 2004
vertrok omdat de baan te kort was. Nu is de baan verlengd en vertrekt
Ryanair opnieuw. Het gaat om de markt en de markt is in het Noorden te
dun.’

‘Een vliegende start’, noemde Van de Kreeke de
langverwachte baanverlenging van 1.800 naar 2.500 meter bij zijn
aantreden in 2012. Maar het aantal passagiers loopt sindsdien juist
terug. ‘De maatschappijen staan niet opeens in de rij’, erkent de
directeur. ‘Maar er is wel een randvoorwaarde geschapen.’

Van de
Kreeke ziet dan ook geen reden om de doelstellingen van de luchthaven
bij te stellen. Het streven blijft 600 duizend passagiers in 2023. Nu
zijn dat er 200 duizend, waarvan 40 duizend Ryanair-passagiers. Een
ander belangrijk doel: op eigen benen staan. De luchthaven heeft sinds
de opening in 1931 verlies gedraaid. Dit jaar loopt het tekort op tot
bijna een miljoen. ‘Maar we hebben een strategie gericht op groei. We
willen de voordeur van de regio zijn.’

 

Streamer vertrek Ryanair.jpg

Ambities

Aan
ambities geen gebrek. In het bedrijfsplan ‘Werelden verbinden’ (36
pagina’s) komt het woord ‘groei’ 59 keer voor. ‘Onze ambitie kun je ons
niet verwijten’, vindt Van de Kreeke.

Toch gebeurde dat afgelopen
jaar, in twee vernietigende rapporten. De toekomstbeelden die de
luchthaven schetst, zijn veel te rooskleurig, luidde de gedeelde
conclusie. In het meest optimistische scenario – ‘Ryanair breidt uit’ –
rekent SEO Economisch Onderzoek op maximaal 500 duizend passagiers. Maar
die lijken verder weg dan ooit. De Noordelijke Rekenkamer verwacht geen
zwarte cijfers voor 2030. ‘Moet een regionaal vliegveld winst maken?’,
vraagt Van de Kreeke zich hardop af. ‘Dat is een vraag die onze
aandeelhouders moeten beantwoorden.’

De aandeelhouders, dat zijn
lokale overheden: de provincies Groningen en Drenthe (elk 30 procent) en
de gemeenten Groningen (26 procent), Assen (10 procent) en Tynaarlo (4
procent). Tot 2013 hadden ze de verplichting jaarlijks een miljoen euro
te storten. Maar nu die overeenkomst verstreken is, maken ze een pas op
de plaats en weigeren ze een miljoeneninvestering in een grotere
terminal en een nieuwe brandweerkazerne. De luchthaven moet eerst haar
reserves aanspreken.

‘Het vliegveld is een belangrijke
infrastructurele voorziening met maatschappelijke en economische
meerwaarde voor Noord-Nederland’, zegt de Drentse gedeputeerde van
financiën Ard van der Tuuk (PvdA). ‘Maar de tijd dat op elk
investeringsverzoek ‘ja’ werd gezegd, is voorbij. Het is nu aan de
directie om de vliegtuigen te laten vliegen.’

Gdansk

In
dat kader begroette Eelde dit jaar nieuwe maatschappijen. Flybe vliegt
zes keer per week naar Londen South-end. En vorige week landde de eerste
vlucht van WizzAir uit het Poolse Gdansk. Met zogeheten ‘etnisch
vervoer’ – van Polen die de familie thuis bezoeken – hoopt de Hongaarse
prijsvechter een nieuwe markt aan te boren.

Directeur Van de
Kreeke is hoopvol: ‘Natuurlijk, WizzAir is geen Ryanair en Gdansk is
Barcelona niet. Maar WizzAir zegt: we hopen snel een volgende route aan
te kondigen. En voor hetzelfde geld keert Ryanair volgend jaar terug.’

‘Misschien waren de verwachtingen over de baanverlenging wel te hoog gespannen’, concludeert Hendrik Cazemier.

Een
gele controle-auto van de havendienst houdt halt bij de spottersheuvel.
De bestuurder draait het raampje open. ‘Het is zo rustig de laatste
tijd. De vogels blijven gewoon zitten.’