Kijk hier voor de Argos uitzending ‘Meer geluidsoverlast dan beloofd bij GAE’ 

Argos / Gea Bruinsma en Jochem Pinxteren:

‘Een luchthaven in je achtertuin levert altijd geluidsoverlast op. Maar wat als die overlast groter is dan beloofd, en zelfs verder kan toenemen? Dat is de vraag die omwonenden van Groningen Airport Eelde bezighoudt.

Groningen Airport Eelde (GAE) produceert meer geluid dan beloofd, blijkt uit onderzoek van geluidsexpert Pieter Sijtsma. Dat komt doordat de regels voor kleine vliegtuigjes, die rondjes vliegen boven bewoond gebied, soepeler zijn geworden. Dat blijkt uit onderzoek van Argos. Het heeft alles te maken met de vergunning van de luchthaven, die al tien jaar verlopen is. Deze beschermt omwonenden minder goed tegen geluidsoverlast.

Het rapport van omwonende en geluidsdeskundige Sijtsma werd al in december 2023 geschreven en onder meer gedeeld met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Nu wordt het voor het eerst openbaar, in een uitzending van Argos. Sijtsma analyseerde de vliegdata van zogenoemde ‘kleine luchtvaart’ over het jaar 2022/2023*. Doordat kleine lesvliegtuigjes bij GAE rondjes vliegen, zorgen zij voor meer geluidshinder dan grote vliegtuigen. Uit het onderzoek blijkt dat er in de onderzochte periode meer geluid werd gemaakt dan de laatste norm voor kleine luchtvaart (uit 2005**) toestaat. Het gaat om een toename van zo’n 60 procent.

Een woordvoerder laat weten dat GAE zich niet herkent ‘in de conclusies en (sterk vereenvoudigde) rekenwijze die in het rapport worden gehanteerd’. Experts die Argos heeft gesproken, onderschrijven de rekenmethoden van Sijtsma. De kwaliteit van het onderzoek wordt in de uitzending bevestigd door Dick Simons, hoogleraar vliegtuiggeluid aan de TU Delft.

Geen bezwaar mogelijk

Rond 2012 werden als gevolg van nieuwe regelgeving*** alle ‘regionale luchthavens van nationale betekenis’ verplicht een nieuw soort vergunning aan te vragen: het luchthavenbesluit. GAE haalde de deadline van 2014 niet, en opereert daarom nu al tien jaar onder een verlopen, tijdelijke regeling. Volgens de wetgever veranderde de tijdelijke regeling niets aan wat op de luchthaven is toegestaan. Daarom was bij de invoering ervan geen bezwaarschriftprocedure of beroep bij de bestuursrechter mogelijk. Maar omwonenden betogen al langer dat de tijdelijke regeling de toename van kleine luchtvaart mogelijk maakt. Volgens hen zijn er belangrijke zaken aangepast ten opzichte van de oude vergunning. Zo werd het geluid van kleine vliegtuigjes voorheen op 44 plekken bijgehouden, en zijn er sinds 2012 nog maar twee handhavingspunten. Ook wordt het geluid van ‘kleine’ en ‘grote’ luchtvaart nu bij elkaar opgeteld, waar zij voorheen afzonderlijk begrensd waren. Aangezien er weinig grote commerciële vluchten van GAE vertrekken, is er nu meer ruimte ontstaan voor kleine lesvliegtuigen, betoogt Sijtsma in zijn rapport.

In 2005 werd al door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) gewaarschuwd dat de verandering van de regels kon zorgen voor de groei van klein verkeer. Ook werd gewaarschuwd voor ‘onderschatting van de omvang van de geluidshinder rond luchthavens met (vrijwel) uitsluitend klein verkeer’, aldus het PBL. Aangeraden werd om meer handhavingspunten toe te voegen. Daar is destijds geen gehoor aan gegeven.

Vier extra handhavingspunten

De Inspectie Leefomgeving en Transport bevestigt aan Argos dat het de bedoeling is dat er in de nieuwe, permanente vergunning van de luchthaven vier extra handhavingspunten bij komen. Dit is ‘een verbetering ten opzichte van de huidige situatie’, aldus ILT. Maar deskundigen pleiten voor nog meer extra handhavingspunten.

Op de nieuwe vergunning moeten omwonenden nog wel even wachten. De Raad van State oordeelde eerder dat er op 1 januari 2025 een nieuw luchthavenbesluit moet zijn. Zolang er geen besluit ligt, moet de regering een dwangsom van 1000 euro per dag betalen aan omwonendenvereniging VOLE. De deadline wordt niet gehaald, bevestigt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat aan Argos. Het ministerie mikt op de tweede helft van 2025.’

 

*Gebruiksjaar loopt van 1 april tot 31 maart. Dergelijke data is sinds 2012 niet openbaar, en werd van GAE verkregen onder voorwaarde van geheimhouding.

**In een rapport uit 2005 werd in opdracht van het ministerie een prognose opgesteld voor 2015, aan de hand waarvan de maximale toekomstige geluidsbelasting voor de omgeving berekend werd.

***In 2009 werd de Regelgeving Burgerluchthavens en Militaire Luchthavens (RBML) ingevoerd. Met deze wet werden bevoegdheden gedecentraliseerd, en moesten de regels voor luchthavens worden vernieuwd.

 

Ook op de site van ARGOS te lezen: het wederhoor van de provincies Drenthe en Groningen, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, KLM Flight Academy, en Groningen Airport Eelde.