Vliegveld Eelde gaat de strijd aan tegen ‘onzalig plan’ staatssecretaris
EELDE – Groningen Airport Eelde trekt samen met Maastricht Aken Airport en provincies ten strijde tegen het kabinet. De organisaties vrezen voor hun voortbestaan als staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu haar zin krijgt.
Het kabinet wil dat Groningen Airport Eelde de kosten voor de luchtverkeersleiding zelf gaat betalen. Nu wordt dit nog betaald uit één landelijke pot.
Wat is er aan de hand?
Als de plannen van het kabinet doorgaan en Groningen Airport Eelde de kosten doorberekent moeten vliegmaatschappijen straks tot zes keer meer betalen voor een landing in Eelde. "Dan prijzen we onszelf volledig uit de markt," aldus luchthaven directeur Marco van de Kreeke.
De nieuwe regels gelden ook voor Maastricht Aken Airport.
‘Onwenselijk’
De provincie Drenthe heeft per brief gewezen op de grote financiële gevolgen voor de regionale luchthavens. "Als de plannen doorgaan en we het vliegveld in de benen willen houden, draait de belastingbetaler in Drenthe op voor de veiligheid in de lucht. Een onwenselijke situatie," zegt gedeputeerde Henk Brink.
Drie miljoen euro
Volgens een rapport van de Noordelijke Rekenkamer uit 2013 zou bij de luchthaven in Eelde een extra tekort van drie miljoen euro per jaar ontstaan, als de mensen in de verkeerstoren door het vliegveld betaald moeten worden.
Hoe is het nu geregeld?
De kosten voor de luchtverkeersleiding worden nu op één hoop gegooid. De gebruikers van bijvoorbeeld Schiphol en Rotterdam The Hague Airport betalen dus ook voor de verkeersleiding op Eelde, waar veel minder grote vliegtuigen komen.
Na protest van onder andere KLM en Schiphol Group wil staatssecretaris Mansveld een nieuw systeem om de kosten te verdelen. De luchtverkeersleiding op Schiphol is goedkoper als niet meer betaald hoeft te worden voor het personeel in de verkeerstorens van Eelde en Maastricht.
Oneerlijk
Eelde en Maastricht zijn faliekant tegen. "Het scheelt voor de grote vliegtuigen die landen op Schiphol misschien een paar tientjes, een paar cent per ticket," aldus Van de Kreeke. De directeur vindt de plannen oneerlijk en onbegrijpelijk omdat de vliegvelden van Rotterdam en Lelystad onder Schiphol Group vallen en Eindhoven militaire luchtverkeersleiding heeft.
"Ik zou het heel dom vinden om deze plannen door te zetten, want nu betalen de gebruikers. Als de staatssecretaris hiermee doorgaat heb je de keuze: of we stoppen met het vliegveld of de belastingbetaler draait op voor de kosten," aldus de directeur van vliegveld Eelde.
Klik hier om de video van RTVDrenthe te kijken
Zwanenzang
Vliegveld Eelde gaat de strijd aan tegen ‘onzalig plan’ staatssecretaris
RTV Drenthe 6 maart 2015
Er ligt inderdaad een plan om de kosten van luchtverkeersleiding door iedere luchthaven zelf te laten betalen. Dit zat er al jaren aan te komen. De politiek was daar prima van op de hoogte. Luchthavens zijn voor het merendeel gewone private ondernemingen. Op Europees niveau streeft men er naar dat het concurrentie speelveld tussen luchthavens zo eerlijk mogelijk is. Dat wil zeggen dat men exploitatiesubsidies en zogenaamde kruissubsidiëring wil terugdringen. Momenteel lopen er meerdere onderzoeken in Europa naar oneerlijke concurrentie tussen luchthavens door overheidssubsidies.
Al in 2010 was door Europa aangekondigd dat de deelnemende landen maatregelen moesten nemen om rond 2015 de kosten van luchtverkeersleiding door iedere luchthaven zelf te laten opbrengen. Nederland heeft aangekondigd dit voorzichtig in te voeren tussen 2015 en 2020. Omdat luchtverkeersleiding gezien kan worden als een vorm van overheidsdienstverlening is het toegestaan dat bijvoorbeeld de provincies meebetalen aan de kosten van luchtverkeersleiding op Eelde. De vraag is of met daar trek in heeft zolang onduidelijk is of Eelde nog echt bestaansrecht heeft. De politiek wil eerst zien dat Eelde zijn eigen voorspellingen waarmaakt.
Gedeputeerde Brink ziet heel duidelijk dat Eelde geen levensvatbare zaak meer is zonder veel overheidssteun. Voor de politiek wordt het moeilijk verkoopbaar om een slecht lopende luchthaven met miljoenen per jaar te gaan steunen. Maar de realiteit is dat Eelde te klein is om de steeds toenemende kosten om een moderne luchthaven te exploiteren, in een dun bevolkt gebied, te kunnen dragen. Voor het Noorden zal het ook geen groot verlies zijn. Slechts 4% van de Noordelijke luchtreizigers maakt gebruik van Eelde, de rest vliegt van Schiphol, Bremen, Düsseldorf, Weeze, Rotterdam en Eindhoven. Het Noorden is momenteel meer gebaat bij goede en snelle treinverbindingen om internationaal aantrekkelijk te blijven.
Directeur van de Kreeke heeft natuurlijk gelijk dat als Schiphol reizigers een dubbeltje per ticket bijdragen Eelde uit de brand is. Maar je kunt net zo goed zeggen dat als alle Noorderlingen die Eelde zo graag willen houden een euro’tje per jaar bijdragen, de luchthaven ook uit de brand is. Schiphol heeft al jaren geen zin meer om aan de kosten van Maastricht en Eelde mee te betalen. Het zal moeilijk worden hen op andere gedachten te brengen.
Wat ook al jaren bekend is, dat luchthaven Lelystad er komt. Een niet te onderschatten concurrent voor Eelde omdat de locatie Lelystad voor de airlines aantrekkelijker is dan Eelde. Dus als in 2018 Lelystad open gaat volgt een nieuwe klaagzang over de dreigende ondergang van Eelde.
Wat al jaren mis is met management en bestuurders van Groningen Airport Eelde, is dat men weigert een realistische visie op de toekomst te ontwikkelen. Er liggen vele onderzoeken, die een goede schets geven van de beperkte mogelijkheden van Eelde, maar men wil het gewoon niet horen. Dus zeurt dit nog wel een paar jaar door.
Philippe Boucher