[Onderstaand artikel is een commentaar van VOLE op het interview van DvhN met Van de Kreeke (GAE), red. .]
Opinie: Het zwartepieten om luchthaven Eelde is begonnen
De directie van luchthaven Eelde geeft toe: Het einde is in zicht. Reden voor de Vereniging Omwonenden Luchthaven Eelde (VOLE) om nog eens flink van zich af te bijten.
Directeur Marco van de Kreeke van Groningen Airport Eelde (GAE) geeft toe in het Dagblad van het Noorden van afgelopen zaterdag: ,,Er is een moment dat het niet meer goed komt. Het einde is in zicht.” Hij noemt dat een ‘kantelmoment’. Het is kennelijk een kanteling in slow motion, want diverse onafhankelijke luchtvaarteconomen voorspellen al twintig jaar lang dat ‘Eelde’ geen toekomst heeft.
Van de Kreeke schroomt niet om de schuld bij anderen te leggen: “Er zijn nieuwe ontwikkelingen. Vliegveld Lelystad zal er bijkomen”. De uitbreiding van Lelystad stond echter al jaren vast toen de baan op Eelde nog verlengd moest worden. De excuses zijn slapjes en bovendien onjuist: “Er was geen beroep tegen mogelijk wegens de Crisis- en herstelwet” volgens Van de Kreeke. Beroep was wel mogelijk en is ook door de milieubeweging ingesteld vanwege de aantasting van de Oostvaardersplassen. De Crisis- en herstelwet heeft hier niets mee te maken.
Hoewel het water Van de Kreeke aan de lippen staat, wordt de situatie toch mooier voorgesteld dan ze is. Eind 2017 zou er nog €3 miljoen in kas zijn. Volgens de eigen begroting van GAE is er eind 2016 nog €3,4 miljoen in kas. Bij een gelijkblijvend verlies van ruim €1,2 miljoen zal GAE eind 2017 nog €2,2 miljoen in kas hebben.
Als de begroting klopt. Dat is niet waarschijnlijk omdat daarin geen rekening is gehouden met de kosten voor een MER en met de kosten van de luchtverkeersleiding. Ook daalt het aantal reizigers sneller dan begroot. Deze week is de bestemming Kos afgevallen. Hoe dan ook, GAE heeft eind 2016 al niet meer genoeg in kas om een sociaal plan voor de 57 werknemers te betalen. De vakbonden berekenen dat dit plan GAE minimaal de jaarlijkse salarissom gaat kosten. Die bedraagt €4,3 miljoen. De geruststellende woorden van Van de Kreeke zijn dus onterecht. RTVNoord zat er met het recente bericht over faillissement niet ver naast. De alarmbellen gaan terecht af.
Zoals we vaker bij GAE moeten vaststellen: tegenvallende prestaties worden steevast aan externe omstandigheden toegeschreven. Nooit steekt men de hand in eigen boezem. Van de Kreeke beweert: “We zijn verplicht elke dag open te zijn tot elf uur ‘s avonds”. Dat is gewoon niet waar. In het luchthavenbesluit staan mogelijkheden, geen verplichtingen. Bovendien kán de minister beperktere openingstijden vaststellen.
Van de Kreeke verwart het afdekken van het exploitatietekort met investeringen. ”Er moet geïnvesteerd worden, dat hebben wij altijd gezegd”. Waarom zou je investeren in een vertrekhal als die ruim genoeg is voor de gemiddeld 500 passagiers per dag (slechts 90.000 reizigers per jaar)? Twintig jaar lang heeft GAE op alle mogelijke manieren geprobeerd aan te tonen dat de baanverlenging nodig was om rendabel te worden. Maar nu beweert de GAE-directie: “Het uitgangspunt dat we als luchthaven rendabel moeten zijn is naïef en onterecht.” En hij sluit af met “Ik moet permanent opboksen tegen vooringenomenheid”.
Sinds het Rijk de luchthaven heeft overgedragen aan de regio is er meer dan
€ 100 miljoen aan gemeenschapsgeld gepompt in uitbreiding en exploitatie. De commissarissen en de aandeelhouders zijn verantwoordelijk voor de verspilling van gemeenschapsgeld. De raad van commissarissen staat al vanaf 2007 onder leiding van dhr. Henk Sol. De commissarissen kennen de diverse rapporten waarin de risico’s zijn benoemd: te klein verzorgingsgebied, opkomst prijsvechters, kosten luchtverkeersleiding, opening Lelystad, etc. Al deze risico’s werden stelselmatig genegeerd, zoals ook de Noordelijke rekenkamer vaststelde. Commissarissen en verantwoordelijke politici keken de andere kant op en hebben het willens en wetens op een fiasco laten aankomen. Het geld stroomde immers vanzelf binnen dankzij de aandeelhouders. Maar ontslaat die stroom ‘gratis’ geld de commissarissen van hun verantwoordelijkheid? Hun aansprakelijkheid zal de komende maanden zeker aan de orde komen.