Verzet tegen groei Lelystad breidt uitHet polderen is mislukt bij de groeiplannen voor het poldervliegveld. Ongeruste burgers trekken aan de bel over Lelystad Airport.
Vliegveld Lelystad wordt verbouwd en is vanaf april 2019 ook geschikt voor grote vliegtuigen.
Twintig handtekeningen tegen elke vliegbeweging. In het eerste jaar na de opening van Lelystad Airport voor internationaal vliegverkeer, op 1 april 2019, verwerkt het vliegveld naar verwachting 4.000 vliegbewegingen (start of landing, een rechtstreekse vlucht heeft er twee). Vier actiegroepen bieden deze dinsdag 80.000 handtekeningen aan tegen het Luchthavenbesluit Lelystad aan leden van de Tweede Kamer.
Het verzet tegen laagvliegen verspreidde zich deze zomer als een olievlek over Oost- en Noord-Nederland. Zeker toen eind juni de vliegroutes bekend werden, met minivliegveld Teuge als slachtoffer.
De ondertekenaars zijn bijeen gebracht door de actiegroepen HoogOverijssel, LaagvliegroutesNEE uit Friesland, Red de Veluwe en NEE tegen laagvliegende vliegtuigen (uit Ede en Hoge Veluwe). Ze vrezen geluidsoverlast voor bewoners en recreanten door lage aanvliegroutes voor Lelystad. Ze gaan uit van hinder voor 750.000 mensen in Overijssel, Gelderland, Drenthe en Friesland.
Van 4.000 naar 45.000
Vliegveld Lelystad moet vanaf 2019 vakantievluchten overnemen van Schiphol. Daar komt dan ruimte vrij voor intercontinentale en zakelijke vluchten. Die dragen bij aan Schiphol als mondiaal knooppunt en daarmee aan de nationale economie.
Lelystad, onderdeel van de Schiphol Groep, moet flink groeien. In 2033 staan 25.000 vliegbewegingen gepland, in 2043 45.000. Ter vergelijking: Schiphol bereikt binnenkort de met de omgeving afgesproken limiet van 500.000 bewegingen per jaar.
De weg naar Lelystad als effectieve overloop van Schiphol kent nog veel hindernissen. Maatschappijen moeten nog worden overgehaald, Europese regels moeten worden gehonoreerd, natuurgebieden en vogels moeten worden beschermd.
De grootste en meest ingewikkelde hindernis is de indeling van het Nederlandse luchtruim. Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) en de luchtvaartdeskundigen van HoogOverijssel staan tegenover elkaar, maar over één ding zijn ze het eens. Met de huidige indeling van het luchtruim kan Lelystad niet verder groeien dan 10.000 vluchten per jaar. Het verkeer van en naar Schiphol mag niet worden belemmerd door de groei van Lelystad.
Het vliegveld dat zich tot nu toe ‘de grootste luchthaven voor de kleine luchtvaart’ noemde, groeit rap uit tot een volwaardige satelliet van Schiphol. Lees ook: Straks begint je vakantie in Lelystad
De actiegroepen beleggen dinsdag ook een kort symposium. Volgens Jan Rooijakkers, voorzitter van HoogOverijsel, gaat het inmiddels om meer dan alleen de hoogte van de vliegroutes. „We willen dat de discussie wordt verbreed. Onze boodschap aan de Kamer is: denk eerst eens goed na over ons luchtruim voor de komende twintig jaar. Misschien blijkt Lelystad – met wat aanpassingen voor Schiphol – helemaal niet nodig.”
Volgens demissionair staatssecretaris Sharon Dijksma (Infrastructuur & Milieu, PvdA) is de herinrichting van het luchtruim niet klaar voor 2023. Het proces verloopt traag, bleek vorige week bij een hoorzitting over Schiphol in de Tweede Kamer. Er is nog geen politieke overeenstemming met België en Duitsland, nodig voor Nederlandse luchtruimwijzigingen.Wantrouwen jegens politiek
Een andere obstakel dat het (nieuwe) kabinet moet overwinnen is wantrouwen jegens de politiek. Burgers die door de uitbreiding van Lelystad worden geraakt hekelen de besluitvorming van de afgelopen jaren. Rooijakkers: „De Alderstafel, waar bestuurders overleggen, is achterkamertjespolitiek. Er zijn geen notulen van vergaderingen, alleen af en toe een brief van Alders aan het ministerie. Er is geen enkele transparantie.”
In Overijssel maakt men zich zorgen over het vooruitzicht van laag vliegende vliegtuigen rond Lelystad Airport. Een misverstand, zegt de staatssecretaris.
De ‘factsheets’ die het ministerie in mei en juni publiceerde zijn onvolledig, zeggen de actievoerders. De milieu-effectrapportage (MER) betrof alleen Flevoland. In een poging de onrust weg te nemen organiseert het ministerie binnenkort zes informatieavonden, van Dalfsen tot Balk.
Een andere tegemoetkoming van Dijksma is een ‘second opinion’-onderzoek van het Britse consultancybureau Helios, dat waarschijnlijk woensdag naar de Kamer wordt gestuurd. Helios keek naar de aansluitingen op het hogere luchtruim, en of er opties zijn die het parachutespringen op Teuge en het zweefvliegen vanaf Lemelerveld ontzien.
De vliegroutes in het lagere luchtruim, voor nadering en vertrek van Lelystad Airport, staan volgens Dijksma „niet meer ter discussie”. Rooijakkers: „Dat is de vraag. Als de Tweede Kamer dat wil, kunnen ook die routes worden bijgesteld.”Vertrekroute Lelystad Airport aangepast
Geschreven door Christiaan Paauwe in NRC, 12 september 2017
Volgens staatssecretaris Dijksma zal vliegverkeer uit Lelystad hoger over de noordelijke Veluwe kunnen vliegen en daardoor minder geluidsoverlast veroorzaken.
De eerste fase van de uitbreiding van Lelystad Airport is begonnen. De contouren van de nieuwe landingsbaan en taxibanen zijn al zichtbaar. Foto Peter Bakker/ANP
Een van de vertrekroutes van Lelystad Airport wordt aangepast om de overlast die het luchtverkeer zal veroorzaken te beperken. Vliegtuigen zullen daardoor onder meer hoger gaan vliegen over het noordelijk deel van de Veluwe, schrijft demissionair staatssecretaris Sharon Dijksma (Infrastructuur en Milieu) dinsdag in een brief aan de Tweede Kamer.
Lelystad Airport gaat in 2019 open voor vakantievluchten, die het van Schiphol gaat overnemen. Provincies, gemeenten en burgers maken zich zorgen dat dit voor veel overlast zal zorgen. Tegen 2043 zijn op de nieuwe luchthaven 45.000 starts en landingen per jaar gepland.Vliegtuigen vanuit Lelystad zullen straks niet meer op 1,8 kilometer hoogte over het noordelijk deel van de Veluwe vliegen. In plaats daarvan wordt vertrekkend vliegverkeer op één route naar het zuiden gebundeld, en na Apeldoorn op een hoogte van 2,7 kilometer gesplitst. Volgens Dijksma is het in de praktijk mogelijk dat vliegtuigen nog sneller zullen stijgen en dat daardoor de overlast verder beperkt zal worden.
Het voorstel van de staatssecretaris is ook goed nieuws voor het vliegveld Salland bij het dorp Lemelerveld in Overijssel. Omdat het verkeer hoger gaat vliegen, zal er meer ruimte zijn voor zweefvliegtuigen die lager blijven hangen.Parachutespringen Teuge
Tegelijkertijd is er geen oplossing gevonden voor het parachutespringen op vliegveld Teuge, wat op de aanvliegroute van Lelystad Airport ligt. De populaire recreatieluchthaven had alternatieve routes voorgesteld. Deze zijn volgens Dijksma niet veilig en belemmeren het verkeer naar Schiphol.
Teuge zegt dat het in dat geval dicht moet omdat het voor een groot deel van de omzet afhankelijk is van het parachutespringen. Dijksma wil samen met de paraclub en de luchthaven gaan kijken naar een oplossing.
Eerder op dinsdag kreeg de Kamercommissie Infrastructuur meer dan 80.000 handtekeningen van actiegroepen die het niet eens zijn met de eerdere plannen voor Lelystad Airport. Naast de overlast voor bewoners in Gelderland en Overijssel, zouden de vliegroutes ook gevolgen hebben voor de natuur- en stiltegebieden.Vliegtaks als niemand naar Lelystad wil
Geschreven door Mark Duursma in NRC,
21 september 2017
Lelystad Airport moet een succes worden, desnoods met een belasting. De Tweede Kamer sprak over een plan met obstakels.Ja, het ging vooral over Lelystad Airport, dat vanaf 2019 moet uitgroeien tot een internationaal vliegveld voor vakantievluchten. Nee, het ging nauwelijks over de aanvliegroutes die zoveel onrust veroorzaken in Overijssel, Gelderland en Friesland.
Met Lelystad als focus ging het Kamerdebat van woensdagmiddag over de vraag hoe het verder moet met luchtvaart in Nederland, nu de grenzen zijn bereikt. Sharon Dijksma, nog even staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu (PvdA), noemde luchtvaart „by far mijn lastigste dossier”. Woordvoerders van alle partijen waren present. De publieke tribune zat vol. Er staat iets op het spel.
Het meest verrassend was ‘plan C’. In eerste instantie probeert Schiphol, eigenaar van Lelystad Airport, budgetmaatschappijen met bestemmingen rond de Middellandse Zee naar de polder te lokken met lage tarieven en goede faciliteiten. Zij moeten ruimte maken op Schiphol voor KLM en andere intercontinentale vliegers. Als de markt niet werkt komt het Rijk met dwang. Met een ‘verkeersverdelingsregel’ worden de maatschappijen dan naar Lelystad gestuurd. Het is echter onzeker of de Europese Commissie deze verdelingsregel toestaat, met het oog op eerlijke concurrentie. KLM mag niet worden bevoordeeld.
Vliegtaks als stuurmiddel
Dijksma verraste de Kamer met een derde optie, voor als de dwangmaatregel strandt in Brussel. In dat geval rest prijsbeleid: een belasting op tickets vanaf Schiphol om budgetmaatschappijen daar weg te jagen. De VVD probeerde nog of capaciteitsuitbreiding dan niet meer voor de hand ligt, maar stond daarin alleen.
Nederland heeft slechte ervaringen met een vliegtaks. In 2009 werd de belasting na een jaar alweer afgeschaft omdat de concurrentiepositie van Schiphol te veel werd geschaad. Passagiers en maatschappijen weken uit naar luchthavens over de grens. Het is dus opmerkelijk dat Dijksma met deze noodoptie komt, om een vliegveld dat Schiphol moet ondersteunen op gang te helpen.
Dat er drie scenario’s zijn om Lelystad succesvol te maken, duidt op weinig vertrouwen in het vliegveld.De eerste vier jaar gaat het om veertien vluchten per dag, dat zal wel lukken met Ryanair en Transavia. Doorgroeien kan echter alleen als Lelystad geliefd wordt bij maatschappijen die er nu nog weinig brood in zien.Nieuwe indeling luchtruim
Het lastigste onderwerp voor Dijksma was de herinrichting van het Nederlandse luchtruim. De indeling moet herzien worden, mede om de groei van Lelystad mogelijk te maken.
VVD, CDA en D66 wilden weten wat er sinds 2012, toen besloten werd tot een herziening, is gebeurd. Bitter weinig, bleek na veel aandringen uit de antwoorden van Dijksma. Ze verdedigde de traagheid van Luchtverkeerlsleiding Nederland – „Dit is een heel complex proces” – maar moest erkennen dat het echte werk nog moet beginnen. De herziening zal niet voor 2023 klaar zijn.
GroenLinks wil pas verder met Lelystad als het luchtruim herzien is. De SP wil er überhaupt vanaf: „Stoppen met deze waanzin!” PvdA, VVD en CDA willen, net als Dijksma, dat het vliegveld per 1 april 2019 opengaat. D66 laat enige ruimte voor uitstel.
Om vertraging te voorkomen moet de Kamer in november beslissen over de aansluitroutes, aldus Dijksma. Vliegveld Teuge, slachtoffer van zo’n route, krijgt nog één kleine kans. Een alternatieve route, door Dijksma al bestempeld als onhaalbaar, wordt toch nog een keer bekeken.
