Vraagtekens bij Groningen Airport Eelde: luchtvaart in een kramp, routefonds grotendeels gebruikt en directeur ziek thuis
Het zijn onzekere tijden voor Groningen Airport Eelde (GAE). De luchtvaartwereld zit ‘in een kramp’, de directeur zit langdurig ziek thuis en het fonds voor nieuwe routes is voor meer dan tweederde deel gebruikt.
Van de 10 miljoen euro voor de ontwikkeling van nieuwe routes op Groningen Airport Eelde de komende jaren is in 2017 en 2018 al 6,84 miljoen euro uitgegeven.
De vraag wat de luchthaven met de resterende gelden nog kan de komende jaren, qua route-ontwikkeling en marketing, is niet goed te beantwoorden, zegt Gerrit Baarda van GAE.
,,Dat heeft te maken met de kramp waarin de luchtvaartwereld zit. Totdat meer duidelijk wordt over de toekomst van Schiphol en Lelystad zitten wij met vraagtekens. Wat dat betreft zijn we een kleine speler in Nederland. Schiphol en Den Haag bepalen. Maar wij bieden wel kansen. We hebben ruimte in onze vergunningen qua geluid, wat betreft stikstof zien wij hier geen problemen – dat heeft expert ons onlangs nog eens bevestigd – en ook op de grond is ruimte voor uitbreiding.’’
Directeur Van de Kreeke zit ziek thuis
Baarda is de financiële man binnen het managementteam dat sinds de zomer de werkzaamheden van directeur Marco van de Kreeke heeft overgenomen. Van de Kreeke zit ziek thuis, bevestigt Leendert Klaassen namens de raad van commissarissen.
Volgens bronnen wordt gesproken over een vertrekregeling, maar volgens Klaassen is dat ‘op dit moment niet aan de orde’. ,,We zijn on speaking terms met Marco. Dit is een vervelende situatie en in de komende weken zal daar meer duidelijkheid over komen.’’
‘Schiphol is een concurrent van je welste’
Baarda erkent dat het bij de noordelijke luchthaven niet gaat zoals bij de lancering van de grote investeringsplannen in 2017 gedacht.
,,Dat plan is gebaseerd op heel veel rapporten en heel veel data. Het was een zorgvuldig genomen beslissing onder onzekerheid. Ondernemen is verantwoord risico’s nemen. Onzeker is het in onze wereld altijd. We zien dat er een markt is voor lijnvluchten die we hebben aangeboden en we hadden gedacht dat we die markt sneller in beweging zouden krijgen. Schiphol is een concurrent van je welste en consumentengedrag wordt beïnvloed door veel onzekere factoren.’’
Groningen Airport Eelde heeft voorlopig geen zicht op een nieuwe deal met een maatschappij, zoals die met Nordica werd gesloten. Met het binnenhalen van de nationale luchtvaartmaatschappij van Estland werd in 2017 een belangrijke pilaar onder een stevigere toekomst geplaatst.
Via Eelde verbonden met de rest van de wereld
Nordica ging vliegen op luchthavens (Kopenhagen, München en aanvankelijk ook Brussel) die Eelde met de rest van de wereld zouden verbinden. Volgens onderzoeken zijn die hubs van levensbelang voor Eelde.
Vanuit het routefonds werd veel geld gestoken in de promotie van de nieuwe lijnen en in de ondersteuning van Nordica. De maatschappij trok eind 2018 de stekker eruit toen bleek dat ‘in de aanloopfase’ nog meer geld nodig was dan vooraf ingeschat.
Toegangspoort van het Noorden
De vijf aandeelhouders Groningen, Drenthe, Stad Groningen, Assen en Tynaarlo stelden in 2017 via gemeenteraden en Provinciale Staten 10 miljoen euro beschikbaar voor een nieuw routefonds, als onderdeel van een groot investeringsplan van 46 miljoen euro voor Eelde als ‘Toegangspoort van het Noorden’.
Voor het beheren van het routefonds werd door de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij (NOM) een aparte bv opgericht, om niet in de knel te komen met Europese staatssteunregels. In het tweede jaar liepen de uitgaven al uit de pas met de beschikbaarheid van de subsidiegelden, blijkt uit het recent gepubliceerde jaarverslag van het routefonds. De investeringen van de aandeelhouders zouden worden uitgesmeerd over tien jaar, maar de luchthaven heeft in 2018 het routefondsgeld van 2018, 2019 en 2020 (deels) al uitgegeven.
‘Geld is niet allemaal weg, deel is in principe goed besteed’
,,Dat geld is niet allemaal zomaar weg, een deel is naar marketing gegaan’’, zegt Baarda. ,,Dat is in principe goed besteed. Aan bewustwording. De vraag hoe snel mensen ons vergeten, kan ik niet beantwoorden. We hebben nog steeds een lijnverbinding met Kopenhagen (door AIS Airlines, red.). Met een kleiner toestel, voor minder passagiers en tegen een hogere prijs, dat klopt. Maar we hebben ook niet zomaar weer een partij gevonden als Nordica.’’
De politiek heeft zich nog niet uitgesproken over het jaarverslag van het routefonds. In Drenthe is het al wel geagendeerd, voor een vergadering eind oktober. Dan zal vermoedelijk ook de uitgave van 121.000 euro aan een skybox in het stadion van FC Groningen aan de orde komen.
Die box werd omgedoopt tot Skylounge Groningen Airport Eelde, een plek om zakelijk meer aandacht te genereren voor de luchthaven. De huursom werd op initiatief van de aandeelhouders (niet de luchthaven) met terugwerkende kracht betaald uit het routefonds. Volgens de woordvoerder van Drents gedeputeerde Cees Bijl (PvdA) was dit ‘achteraf gezien misschien niet de meest logische optie’.