VOLE (Vereniging Omwonenden Luchthaven Eelde)

SCHIPHOL RAAKT - voor overgrote deel - LAWAAI KWIJT

(Van een onzer verslaggevers)
Het beruchte gebulder van Schipholbaan 09-27, dagelijkse kwelling voor de bewoners van Buitenveldert en Amstelveen, zal voor het overgrote deel naar Eelde worden verplaatst.
KLM en Rijksluchtvaartdienst zijn het er namelijk over eens geworden, dat negentig percent van de trainingsvluchten met straalverkeersvliegtuigen naar het Groningse vliegveld zal worden overgebracht. Het zijn juist deze trainingsvluchten, die de grootste ellende van de ‘bulderbaan’ veroorzaken.

Navraag bij de Groningse redactie van het Vrije Volk leerde dat het bericht juist was, dat de bron geheim bleef, en dat de startbaan met 800 meter verlengd zou moeten worden.
Diezelfde avond belegden een aantal verontruste lieden uit de omgeving een actievergadering bij Riekent Jongman in Vries. Dat waren Rimmert van der Kooij uit Donderen, Marjan Hofstee uit Yde, Dick van Kreveld, Cor Hammer en Wietske Jonker uit Vries.
Wietske kwam uit Glimmen en meldde dat er nieuwe bungalows gebouwd waren in het verlengde van de startbaan, speciaal voor leden van de directie van de Gasunie, die net met hun werk naar het Noorden ‘verbannen’ waren. De directeuren Bruggeling en Hijszeler kwamen direct.

We benoemden onszelf tot Actiecomité tegen de Bulderbaan, kozen drs. G.W. Bruggeling, commercieel directeur van de Gasunie, tot voorzitter, en we verdeelden het werk. De volgende avond was een actieplan klaar.
Eerst moesten we uitzoeken van wie het vliegveld eigenlijk was, en toen dit de regionale overheden bleken te zijn wisten we wat ons te doen stond.
Leden van het actiecomité bezochten noordelijke burgemeesters, gaven persconferen-
ties, bezochten het vliegveld, overlegden met grote werkgevers zoals de universiteit, en zij spraken op de radio.
Een hectische week vol interviews volgde. Op 10 augustus stond voorzitter Bruggeling met een grote foto in Trouw. Bruggeling kon geloofwaardig uitleggen dat het Noorden weliswaar ver weg was van Den Haag, maar dat hij en zijn gezin verrast waren door de kwaliteit van Groningen en omgeving, en dat landschap, rust en ruimte de ‘kip met gouden eieren’ was waar het Noorden zuinig op moest zijn.

Inwoners van Norg tot Hoogezand werden ongerust, en Noordelijke bestuurders bleken gevoelig voor de argumenten van het Comité. Op 13 augustus 1968 stuurde de Raad van Bestuur van vliegveld Eelde een “communiqué”.
De Raad ontkende daarin het bestaan van een officieel besluit over verplaatsing van de ‘bulderbaan’ en schreef:
“Wel is op indirecte wijze, namelijk op ambtelijk niveau, de Raad van Bestuur door de KLM benaderd met de vraag of belangstelling zou bestaan voor een uitbreiding van het aantal lesvluchten op het vliegveld Eelde. Dit indirecte contact is tot dusverre niet voortgezet, mede waarschijnlijk op grond van de afwijzende houding, die de gewestelijke vertegenwoordigers in het bestuur reeds terstond hebben aangenomen.”
Het Communiqué eindigt met “is de Raad van Bestuur tot de conclusie gekomen, dat er geen enkele aanleiding bestaat het aanvankelijk afwijzende standpunt te wijzigen”.

Deze baanverlenging was in tien hete dagen van de baan. Het Comité ging zich bezighouden met beperking van de geluidshinder en maakt afspraken met het vliegveld over het beperken van lesvluchten in de avonduren en oefenvluchten met de lawaaiige F 27 in de weekenden.

Plannen voor baanverlenging vliegveld Eelde, de jaren tachtig

In 1968 is een baanverlenging dus voor het eerst genoemd als voorwaarde om de verplaatsing van de ‘bulderbaan’ van Schiphol naar Eelde mogelijk te maken. Maar deze ‘bulderbaan’-ideeën zijn, zoals gezegd, binnen veertien dagen naar de prullenmand verwezen door de regionale bestuurders, maar ook door de Raad van Bestuur van de luchthaven.

Echter, in de jaren die daarop volgden, bleef geluidsoverlast een geregeld weerkerend punt van zorg, evenals de financiële verliezen van het vliegveld die maar bleven oplopen.
Om die verliezen te beperken heeft men commissies ingesteld, maar er gebeurde weinig concreets.
Het allereerste Streekplan Noord Drenthe (uit 1974) schiep geen ruimte voor baanverlen-
ging en later wees het Drentse bestuursprogramma 1978-1982 baanverlenging af.

In 1979 verscheen een eerste concept van het Structuurschema Burgerluchtvaart-terreinen (SBL). Daarin stond dat een baanverlenging op Eelde met 500 meter - dus tot 2300 meter - wenselijk was, maar de verdere inpasbaarheid werd aan de regio overgelaten.
Hierna klonken er pleidooien voor baanverlenging, van onder meer de Groningse gedeputeerde Johan Remkes en van de Kamers van Koophandel. Er ontstond een “Promotion Group Eelde Airport” en langzamerhand vormde zich een meerderheid onder de politici die voelde voor een onderzoek naar de mogelijke positieve economische gevolgen van een baanverlenging.

In 1984 verscheen de eerste - Engelstalige - investeringsnota van Metra Consulting BV. Dit rapport was niet positief over de baan-verlenging. Het verdween schielijk in een la.
In 1986 verscheen het tweedelige Bedrijfsplan - met een samenvatting - van Van de Bunt, adviseurs voor organisatie en beleid. Hoewel dit bedrijfsplan met de bestaande baanlengte nog de beste economische vooruitzichten zag, schreven de colleges van GS van Groningen en Drenthe een enthousiast statenstuk – als zou na baanverlenging van alles kunnen op Eelde, zoals luchtvervoer van drachtige vaarzen naar oliesjeiks.

Zo ontstond langzamerhand een politieke meerderheid voor baanverlenging. De procedure werd in gang gezet. Er werden hoorzittingen georganiseerd en verontruste omwonenden en mensen van het oude ‘Antibulderbaan Comité’ uit 1968 troffen elkaar weer. Zij hebben op 14 oktober 1986 de Stichting Rondom Vliegveld Eelde opgericht.
In juni 1987 publiceerde de luchthaven een vrijwillig Milieu Effect Rapport. Men hield alvast rekening met komende wetgeving op dit gebied.
In december 1987 publiceerde de Rijksluchtvaartdienst ‘Informatiebrochure nr. 1’ waarin staat dat de Ontwerpaanwijzing met baanverlenging van 15 oktober tot 15 december ter inzage is gelegd op de gemeente- en provinciehuizen. Er kwamen hoorzittingen op 10 en 12 november in Vries en Eelde, waar de Stichting en vele omwonenden zich heftig roerden. De plannen bevatten nog steeds ‘oefen- en proefvluchten’ met grote toestellen die na baanverlenging op Eelde zouden moeten plaatsvinden; dit deed denken aan de plannen voor de ‘bulderbaan’ en leidde tot stapels bezwaren. Tijdens de bezwaren-
procedure, zei de Minister van Verkeer en Waterstaat Neelie Smit Kroes - op 6 september 1988 - bij de behandeling van de Planologische Kern-beslissing Structuurschema Burgerluchtvaartterreinen (SBL) in de Eerste Kamer:
“Laat ik beginnen in het noorden, bij Eelde. Wij hebben inmiddels een buitengewoon actief bestuurscollege van de luchthaven Eelde aan het werk gezien die, hoewel ook geconfronteerd met de zeer sombere resultaten van de exploitatie van de luchthaven Eelde, in de mening leeft dat daar toch verandering in gebracht moet kunnen worden en dat er een mogelijkheid bestaat om de luchthaven Eelde in de vaart der volkeren op te stuwen. Voorzitter, geloof doet leven. Voor mij is dat echter onvoldoende om extra geld te investeren.”
Hiermee is het doek gevallen, nu voor de tweede poging tot baanverlenging.