De bevolkingsdichtheid rond een luchthaven is essentieel voor haar potentie. 93% van de reizigers op Eelde komt uit de noordelijke drie provincies. Daar wonen 1,7 miljoen mensen op max. 1 uur rijden met de auto. Maakt men de cirkel wat ruimer, tot twee uur, dan komt men op een aantal van 3,3 miljoen volgens de luchthaven. De concurrenten van Eelde staan er beter voor. Bremen heeft 11 mlj., Münster 15 mlj.,Weeze 15 mlj., Keulen 24 mlj. en Düsseldorf maar liefst 41 mlj. Voor luchtvaartmaatschappijen zijn de concurrenten van Eelde aantrekkelijker om dat ze daar meer passagiers trekken.
Wat valt er te kiezen op Eelde?
Touroperators bieden in de zomer 11 vakantiebestemmingen aan op Eelde en in de winter 2, verder is er nog een klein vliegtuig dat voor Shell dagelijks op Aberdeen vliegt. In Bremen kan men uit 40 bestemmingen kiezen, zomer en winter. In Münster uit 60 bestemmingen, Weeze 65, Keulen 70 en Düsseldorf 180. Dat is een aantrekkelijk aanbod. De vluchten worden ook nog vaker per week uitgevoerd. Dat geeft meer keuzemogelijkheid om de lengte van je vakantie te plannen.
Zijn er prijsverschillen?
De afgelopen 10 jaar is er een fundamentele verandering gekomen in het reizigersgedrag. Internet is ingeburgerd en men surft naar de verschillende luchthavens en luchtvaartmaatschappijen om het aanbod te bekijken. En dan valt op dat de reizen vanaf Eelde relatief duur zijn. Een enkeltje naar Malaga begin mei vanaf Eelde kost bij Transavia € 215,- in Bremen met Ryanair € 85,- in Weeze met Ryanair € 102,- en in Keulen met Airberlin € 155,-. En naar Antalya, Faro of Tenerife vindt men de zelfde verschillen.
Een gezin van 4 personen kan makkelijk 400 euro besparen. Het effect van deze verandering is, dat in 2009 ca. 4 miljoen Nederlanders in een Duitse luchthaven op het vliegtuig stapte. Op Weeze vetrekken 1,2 mlj Nederlanders evenals in Düsseldorf.
Wie bepaalt de bestemmingen op een luchthaven?
Op Eelde bepalen de touroperators op grond van marktonderzoek hoeveel stoelen ze bij Transavia zullen kopen en naar welke vakantiebestemmingen ze zullen vliegen en hoe vaak per week.
Low Cost Carriers zoals Ryanair, Easyjet, Wizzair of Airberlin bieden zelf lijnverbindingen aan en kiezen daarvoor regionale luchthavens met lage landingsrechten en een dichtbevolkt achterland. Zo zit Ryanair op Bremen, Weeze en Einhoven. Airberlin op Munster, Bremen, Keulen en Düsseldorf.
Het zijn de luchtvaartmaatschappijen die de lijnverbindingen bepalen, niet de luchthavens. Eelde is daarom afhankelijk van een luchtvaartmaatschappij. Ryanair heeft geprobeerd vanaf Eelde een lijn op Londen te exploiteren. De bezettingsgraad van de toestellen was echter te laag; 70%. Ryanair eist een bezetting van 82%. Ze zijn in 2004, na een jaar weer vertrokken van Eelde. Ook lijnverbindingen met Schiphol hebben nooit langer dan 2 a 3 jaar stand gehouden door gebrek aan passagiers.
Business plannen Airport Eelde niet meer dan een sprookje
Maar de luchthaven directie op Eelde blijft positief. Steeds weer ziet men nieuwe mogelijkheden, een lijnverbinding met Schiphol een verbinding met Londen een plan voor een lijn met Kopenhagen, en steeds loopt het spaak op gebrek aan passagiers of haakt een luchtvaartmaatschappij al af voor de start, zoals dit voorjaar met de geplande lijn op Kopenhagen.
In 2005 produceerde het bureau Buck Consultants International een rapport over de economische perspectieven van Eelde. Ze voorspelden voor Eelde, dat in 2003, 178.000 passagiers had, een groei naar 658.000 passagiers voor het jaar 2015. In 2009 kwam Eelde na 6 jaar niet verder dan ca. 170.000 passagiers (ja u leest het goed 8000 lager). In 2009 actualiseerde Buck nog zijn onderzoek en concludeerde dat de oorspronkelijke voorspellingen gehandhaafd konden blijven maar door de crisis een paar jaar zouden doorschuiven.
Het huidige business plan van de directie is iets bescheidener en mikt op 514.000 reizigers in 2017. Daarvan zijn 300.000 van nog te realiseren lijnvluchten en Low Cost Carriers. Nu staan ze nog op 11.000. Je moet wel heel erg in sprookjes geloven wil je als aandeelhouder nog in dit soort plannen meegaan.
Serieuze luchtvaarteconomen willen zich eigenlijk niet meer met de plannen van Eelde bemoeien. Het heeft meer met geloofszaken dan met economie te maken en waarom zou je iemand zijn geloofsovertuiging afnemen? De realiteit is al hard genoeg.
Het lijkt er op dat de aandeelhouders niet van plan zijn de geldverslindende investeringen in Airport Eelde ten bedrage van 40 à 50 miljoen te heroverwegen. In een volgende aflevering zullen we kijken welke risico’s daar mee gelopen worden voor de luchthaven, en ook voor de aandeelhouders.