Luchtverkeersleiding krijgt concurrentie in toren
Vliegveld Eelde in voortbestaan bedreigd.
SCHIPHOL – De Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) raakt haar monopolie kwijt. Op regionale vliegvelden moeten concurrenten hun diensten in de verkeerstoren kunnen aanbieden zodat de prijzen zullen dalen. Desondanks vrezen de luchthavens Eelde bij Groningen en Maastricht voor hun voortbestaan. Grote winnaar worden de luchtvaartmaatschappijen op Schiphol, omdat voor hen de tarieven zullen dalen.
Sinds 2008 worden de kosten voor de luchtverkeersleiding op alle vliegvelden in Nederland op één hoop gegooid. Het rijk draait niet meer op voor tekorten op kleine velden zoals Eelde, maar alle gebruikers op Schiphol betalen daaraan mee. Na protest van KLM en de belangengroep Barin heeft staatssecretaris Mansveld opdracht gegeven om tot een nieuw systeem te komen. Daarbij zou iedere luchthaven moeten opdraaien voor de kosten van luchtverkeersleiding vanuit de toren op dat vliegveld.
De torens begeleiden de toestellen tijdens de nadering en het vertrek. De rest van de route door Nederland ligt sowieso in handen van de LVNL en op nog grotere hoogte bij Eurocontrol. Overigens valt Eindhoven onder het regime van de luchtmacht.
In het nieuwe systeem zou de luchthaven van Rotterdam uit de kosten komen. Maar vooral Eelde en Maastricht zijn faliekant tegen omdat dan de kosten explosief zouden stijgen.
Stijging
De miljoenen die een bemanning van de toren kost, kan namelijk op relatief weinig vliegtuigen worden verhaald. Nu wordt voor de torenafhandeling 162 euro betaald, maar dat zou voor Maastricht oplopen naar 392 euro en bij Eelde zelfs naar 965 euro. Dat wordt de doodsteek voor deze luchthavens.
Om aan die bezwaren tegemoet te komen stelt de staatssecretaris nu voor om concurrentie toe te staan en de nieuwste technieken in te zetten. Zo is in Zweden het afgelopen jaar de eerste remote tower ter wereld gelanceerd waarbij niet daadwerkelijk iemand in de toren hoeft te zitten, maar op afstand wordt gewerkt. Eelde wil wel meewerken aan een dergelijke pilot, maar vreest ook dan nog dat de kosten veel hoger zullen uitvallen dan nu het geval is. Mansveld denkt dat ook andere partijen dan de LVNL verkeersleiding in de toren kunnen aanbieden en daarbij dertig procent goedkoper kunnen werken.
Veiligheid
Uiteraard moet de veiligheid voorop staan, maar concurrentie is wel degelijk mogelijk zoals al blijkt in Zweden en bij de Londense luchthaven Gatwick. Mansveld wil in 2016 met de aanbesteding beginnen, omdat Lelystad na de uitbreiding ook luchtverkeersleiding nodig heeft.
Wanneer regionale luchthavens de kosten niet kunnen opbrengen, mogen ze dat ook verrekenen met andere inkomsten en desnoods subsidie van regionale overheden.