Onderzoek Noordelijke Rekenkamer
“Provinciale betrokkenheid bij Groningen Airport Eelde″
Een degelijk rapport met harde conclusies
Op 4 november verscheen het rapport van de Noordelijke Rekenkamer over luchthaven Eelde. Een evenwichtig geschreven document over de bestuurlijke gang van zaken met een degelijke markttechnische en financiële onderbouwing van SEO.
Het rapport concludeert dat de aandeelhouders hebben nagelaten een second opinion te laten uitvoeren op het nogal optimistische businessplan uit 2003 en 2009 van GAE. Tevens staat er dat het provinciaal bestuur onvoldoende sturend is opgetreden naar de luchthaven toe en dat ze de economische realiteit en signalen uit de samenleving genegeerd heeft en daardoor de financiële continuïteit van de luchthaven in gevaar gebracht. De zwaarste conclusie is echter dat een rendabele exploitatie niet of pas op zeer lange termijn (na 2030) mogelijk is. In feite is het rapport een vernietigend oordeel over het businessplan van de luchthaven dat enkele dagen eerder is gepubliceerd. Het is met name vernietigend omdat SEO de ambitieuze plannen voor het opzetten van een of twee feeder lines goed gedocumenteerd naar de prullemand heeft verwezen en daarmee de betekenis van Eelde voor de economie van het Noorden. Maar nog zwaarder weegt het risico, waar GAE in zijn businessplan zich met een regeltje vanaf maakt; van een opstart van luchthaven Lelystad die rond 2017 operationeel zal worden. De kans is levensgroot, zegt SEO, dat de Low Cost carriers dan van Eelde naar Lelystad zullen vertrekken omdat ze daar dichter bij de grote bevolkingscentra zitten. Dan is het voor Eelde einde verhaal, want ook de chartermaatschappijen kunnen een deel van hun operaties naar Lelystad verplaatsen en zijn dan waarschijnlijk van de tussenlandingen af.
Luchthaven directie in zijn hemd gezet
Op 1 september kreeg het provinciaal bestuur het rapport van de rekenkamer ter inzage en kon ze commentaar leveren. Ze waren dus ruim van te voren op de hoogte van deze conclusies en natuurlijk ook van de inhoud van het businessplan van de luchthaven zelf. Er is voor gekozen om GAE zijn plannen vier dagen eerder te laten presenteren aan de staten. Dit is een duidelijke opzet om lastige vragen van statenleden aan GAE te ontlopen. Het typeert de manier waarop het provinciaal bestuur tot nu toe altijd is omgegaan met kritiek op de gang van zaken rond de luchthaven. Confrontaties uit de weg gaan en onwelgevallige informatie negeren. Een betere manier om het wantrouwen in de politiek aan te wakkeren is er niet. Maar door deze gang van zaken zet men ook de luchthavendirectie in zijn hemd. Directeur van de Kreeke is nu in feite vleugellam. Het is een enthousiaste man en hij kan bevlogen praten maar de harde conclusies van het SEO-rapport maken dat zijn businessplan inmiddels volledig is achterhaald.
Een exit-strategie voor de luchthaven
De centrale vraag voor de verantwoordelijke aandeelhouders is hoe men een aanvaardbare exit-strategie voor deze luchthaven moet organiseren. Het is onverantwoord om het personeel van GAE nog een paar jaar aan te laten modderen en na een faillissement aan hun lot over te laten. Er moet een realistisch plan komen hoe de operaties afgebouwd kunnen worden nu er nog voldoende geld in kas is om dit op een geleidelijke en verantwoorde manier te doen. De basis van een dergelijk plan is de erkenning dat GAE geen toekomst heeft en dat het een kwestie van enkele jaren is voor het doek valt. Eerst zal er nu een debat volgen in de staten van Groningen en Drenthe, daarna zullen er plannen moeten komen voor een geleidelijke en verantwoordelijke afbouw van GAE. De opbouw van Lelystad geeft waarschijnlijk mogelijkheden op werk voor veel personeelsleden van de luchthaven.
Ph. Boucher
Midlaren
Klik hier om het SEO rapport te bekijken