VOLE bestaat vandaag 20 jaar.
Haalt VOLE de 25 jaar?
Op 6 februari 1992 werd VOLE opgericht met als doelstelling: “het behartigen van de belangen van de omwonenden van Luchthaven Eelde; het terugdringen van de (geluids)overlast en het voorkomen van uitbreiding van deze (geluids)overlast. Het tegenhouden van de baanverlenging heeft hierbij de hoogste prioriteit.”
Terugkijkend kunnen we vaststellen dat VOLE heeft bereikt dat de les- en oefenvluchten met grote toestellen niet meer zijn toegestaan. Daardoor is de zeer ernstige overlast die de omgeving tot eind jaren ’90 teisterde, afgelopen. Helaas hebben we (nog) niet voor elkaar gekregen dat de ernstige overlast wordt beëindigd die KLM luchtvaartschool nog steeds veroorzaakt met haar verouderde lesvliegtuigen.
VOLE heeft in de 20 jaar van haar bestaan benadrukt niet tegen de luchthaven te zijn. VOLE is alleen tegen díe activiteiten van de Luchthaven, die onnodige geluidsoverlast veroorzaken en tegen toename van de geluidsoverlast. Daarom vooral is VOLE tegen de baanverlenging.
Financieel fiasco Luchthaven Eelde
Ook heeft VOLE van het begin af aan kritisch gestaan tegenover de financiële steun van de overheid aan Groningen Airport Eelde (GAE). Sinds de opening in 1930, heeft de luchthaven nooit kunnen bestaan zonder financiële steun van de overheid voor exploitatie en investeringen. De laatste tien jaar is er meer dan 100 miljoen euro aan gemeenschapsgeld in de luchthaven gestoken.
De laatste jaren neemt het aantal passagiers ook nog af. In 2011 kwam men slechts tot het beschamende aantal van 45.000 vertrekkende passagiers: gemiddeld 125 per dag. Op ieder ticket zit een subsidie van 100 euro.
Ondertussen wordt de kans op toename van het passagiersaantal steeds kleiner. De passagiers op Eelde zijn voor 95 % charterpassagiers. De chartermarkt is structureel aan het krimpen door de opkomst van de Low Cost Carriers (LCC). De kans dat er een LCC vanaf Eelde gaat vliegen is uiterst klein. En zelfs als dat al zou gebeuren, dan verdient Eelde er nog niets aan.
De grote groei moet komen van de lijndiensten. Maar juist die laten het afweten. Het achterland van Eelde is te klein voor frequente verbindingen met de grote vliegvelden. Als daar wel een markt voor zou zijn, zouden deze verbindingen al lang functioneren. Omdat dit soort verbindingen wordt onderhouden met kleine toestellen is de huidige baan daarvoor overigens lang genoeg. Dat blijkt ook weer uit de vluchten op Barcelona die voor dit zomerseizoen zijn gepland. Hierdoor kan het aantal passagiers met 10.000 toenemen, hopelijk genoeg om het verlies in de chartermarkt op te vangen.
Te vrezen valt dat Eelde blijft hangen op minder dan 50.000 vertrekkende passagiers per jaar. Je hoeft geen econoom te zijn om te begrijpen dat de enorme infrastructuur aan gebouwen en terreinen en veertig personeelsleden (nog afgezien van de tientallen douaniers, luchtverkeersleiders en marechaussees) niet kunnen bestaan van dit schamele aantal passagiers en dat er dus ieder jaar weer (veel) geld bij zal moeten. Pas bij het tienvoudige aantal passagiers is Eelde kostendekkend.
Baanverlenging
Dit jaar komt er een uitspraak van de Raad van State over de baanverlenging. Het is vervolgens aan ‘de politiek’ [1] om te beslissen hoe ze verder wil met dit vliegveld. De exploitatiesteun loopt namelijk dit jaar af en vanaf 2015 moet de luchtverkeersleiding door GAE worden betaald. VOLE heeft zich –als gevolg van de diverse procedures- grondig verdiept in het financiële reilen en zeilen van GAE. Onze conclusie is dat het vliegveld niet kan voortbestaan zonder 3 á 4 miljoen euro exploitatiesteun. Baanverlenging verandert daar weinig aan. Als ‘de politiek’ geen besluit neemt, komt dat neer op het besluit om het vliegveld over enkele jaren te sluiten, omdat het geld dan op is.
Als de baanverlenging wordt doorgezet, zal sluiting over twee á drie jaar onvermijdelijk zijn, omdat de reserves door dat project volledig worden uitgeput. Zonder baanverlenging kan GAE het wellicht nog vijf jaar volhouden. VOLE kan zich niet voorstellen dat de politiek in deze tijd van bezuinigingen op sociale voorzieningen, onderwijs, cultuur, natuur, etc. zal besluiten weer miljoenen per jaar in GAE te pompen. Evenmin kan VOLE zich voorstellen dat ‘de politiek’ zal toestaan dat er ruim 30 miljoen euro gemeenschapsgeld wordt uitgegeven aan de baanverlenging en dat vijftig hectaren eeuwenoud landschap wordt vernietigd, terwijl iedereen kan zien dat het vliegveld kort daarna dicht gaat.
De inzet van VOLE
Wat ook de uitspraak van de Raad van State zal zijn, VOLE zal zich blijven inzetten voor vermindering van de hinder die onnodig wordt veroorzaakt. Wij vinden het volstrekt onacceptabel dat de KLM luchtvaartschool hier nog blijft rondvliegen met al jaren afgeschreven vliegtuigen, waarvan de directie ons tien jaar geleden al heeft toegegeven dat zij onaanvaardbaar lawaaïerig zijn.
We zullen het vliegveld bovendien zeer kritisch blijven volgen bij de plannen om hier militaire vliegtuigen naartoe te halen. De gedachte dat we als inwoners zelf ook nog meebetalen voor deze herrie vinden we onverdraaglijk. De politiek had toen ze besloot het vliegveld te subsidiëren, eisen moeten stellen om de overlast te beperken. Een subsidie per passagier van 100 euro vinden we maatschappelijk gezien niet te verdedigen. We gunnen iedereen zijn vliegvakantie naar de wintersport, maar subsidie hiervoor vinden we onbegrijpelijk.
VOLE is niet tegen het bestaan van vliegveld Eelde, maar wij zullen ons blijven inzetten voor een vliegveld dat volledig rekening houdt met de woonomgeving.
Haalt VOLE de 25 jaar?
VOLE dringt al jaren aan op een bedrijfsplan waarin GAE de tering naar de nering zet. Alleen op die manier kan het vliegveld voor het Noorden behouden blijven. Het vliegveld is handig voor vakantiecharters en zakenvluchten en goed voor het imago van het Noorden.
VOLE is daar niet tegen. Een bescheiden vliegveld hoeft de kwaliteit van het leefmilieu niet aan te tasten. Een merkwaardige paradox dient zich aan: Met de huidige hardnekkigheid van ‘de politiek’ om de baanverlenging door te zetten, bespoedigt zij de sluiting van GAE en de opheffing van onze vereniging.
VOLE, 6-2-2012
[1] Met ‘de politiek’ bedoelen we de gemeenteraden
van Groningen, Assen en Tynaarlo en de Provinciale Staten van Groningen en
Drenthe. Zij zijn de aandeelhouders van Groningen Airport Eelde.