Weer twee vernietigende rapporten over Groningen Airport Eelde

 

De Noordelijke Rekenkamer heeft de resultaten van twee onderzoeken aan Provinciale Staten van Groningen en Drenthe gestuurd:

• Eisen aan een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA)
• Beoordeling van het strategische plan van de Groninger Airport Eelde

Beide onderzoeken zijn uitgevoerd door de Stichting Economisch Onderzoek (SEO) van de Universiteit van Amsterdam. Het eerste onderzoek is een uitwerking van de aanbeveling in het Rekenkamer rapport ‘Betrokkenheid bij Groningen Airport Eelde’ van 4 november. De Rekenkamer had namelijk aanbevolen een MKBA te laten uitvoeren.
Enkele dagen voordat het rapport van de Rekenkamer uitkwam, publiceerde GAE op 28 oktober haar zogenoemde ‘strategische plan’ met de titel ‘Wereld Verbinden’. Doordat de Rekenkamer destijds geen tijd was gelaten om op dit plan te reageren, doet ze dat nu met de publicatie van bovengenoemde studies.
Om met de beoordeling van het ‘strategische plan’ te beginnen: Er is geen spaan heel gelaten van dit plan:

• Prognoses zijn op vrijwel alle punten overtrokken en niet onderbouwd verklaard
• Met grote risico’s, zoals de concurrentie van Lelystad is geen rekening gehouden, evenmin met de kosten van de verkeersleiding van €2 à 3 mln.
• De waarde die GAE toevoegt aan de noordelijke economie is gering
• Het aantal arbeidsplaatsen op ‘Eelde’ is niet 300, zoals GAE altijd beweert, maar 120 volgens SEO.

In haar ‘strategische plan’ heeft GAE de conclusies opgenomen van de MKBA die Prof. Elhorst van de RUG heeft gemaakt, in opdracht van GAE. Deze MKBA heeft ernstige kritiek uitgelokt doordat veel relevante aspecten er niet in waren meegenomen en de conclusies vooral bedoeld leken te zijn om de politici gerust te stellen dat het maatschappelijk verantwoord is meer geld in GAE te steken.
Wie de eisen leest waaraan een MKBA moet voldoen, begrijpt dat hier een opzetje van GAE is mislukt. De SEO schrijft over de belangrijkste conclusie van Elhorst: “Dit betreft echter een zeer globale MKBA, waarin niet alle effecten zijn meegenomen. Op basis daarvan mag dan ook niet worden geconcludeerd dat investeringen in de luchthaven vanuit maatschappelijk oogpunt rendabel zijn.“

Voor VOLE is het  laatste punt uit het SEO rapport over de MKBA extra  interessant: “Bij luchthavens worden vaak intensieve maatschappelijke discussies gevoerd tussen de exploitant en de omwonenden. In dergelijke situaties is het van groot belang om alle externe effecten die door omwonenden als negatief worden ervaren, in de MKBA mee te nemen. Als dat niet gebeurt, is de MKBA incompleet en voelen de omwonenden zich niet serieus genomen. De MKBA speelt dan geen goede rol in het maatschappelijk debat.”
Een serieuze discussie met de omwonenden zijn de GAE-directie en de aandeelhouders (lees: regionale politici) vrijwel steeds uit de weg gegaan.
Vijftien jaar geleden zijn de les- en oefenvluchten met grote vliegtuigen weliswaar verboden, maar de onnodige overlast van de vliegschool van met name de KLM duurt nog steeds onverminderd voort. Het verbod op militair verkeer wordt met een ontheffing omzeild. De rustgebieden -zoals de kraanvogelkolonie in het Fochteloërveen en andere ‘Natura 2000 gebieden’- worden nog steeds straffeloos verstoord. VOLE is benieuwd of deze effecten en andere negatieve effecten nu wel worden meegenomen in de MKBA.
Omwonenden voelen zich inderdaad niet serieus genomen doordat “externe effecten die door omwonenden als negatief worden ervaren” altijd zijn genegeerd. Daar komt bij dat VOLE al sinds lang het fiasco heeft voorspeld dat zich nu aftekent. Nooit is er een stevige en zakelijke redenering aangevoerd die aannemelijk maakt dat baanverlenging zou leiden tot meer passagiers, grotere toestellen of vrachtverkeer. De baanverlenging is er alleen gekomen dankzij de noordelijke politici die zich niets hebben aangetrokken van goed onderbouwde contraexpertise. Een fiasco is het gevolg: Er is €25 miljoen weggegooid voor de  baanverlenging; vijftig hectares met eeuwenoud cultuurlandschap zijn vernietigd. Er dreigt een enorme kapitaalvernietiging.

Inmiddels hebben ook de provincies Groningen en Drenthe gezamenlijk twee onderzoeken uitbesteed:

• Ernst & Young zal een second opinion opstellen over het Strategisch /Businessplan
• Adviesbureau Ecorys maakt een MKBA.

We kijken met belangstelling uit naar de uitkomsten van deze onderzoeken, en we zijn benieuwd wat er terecht komt van de aanbevelingen van de Rekenkamer/SEO.

Niet uit te sluiten valt dat de onderzoeken die nu zijn uitbesteed vooral zijn ingegeven uit behoefte om pijnlijk gezichtsverlies van verantwoordelijke politici te voorkomen.
Nieuwe rapporten moeten onderschrijven dat er geen toekomst is voor de luchthaven, als ware dat een nieuw feit. Men hoopt kennelijk de handen in onschuld te kunnen wassen.
“Met de kennis van nu……”, horen we dan als excuus.

Maar kan daardoor ook de verantwoording voor de foute besluiten van nog maar twee jaar geleden met goed fatsoen achterwege blijven?

Klik hier om het SEO rapport ‘Eisen aan een maatschappelijke kostenbatenanalyse’ te downloaden

Klik hier om het SEO rapport ‘Beoordeling van het strategisch plan van GAE’ te downloaden